STALIN’S REPRESSIONS IN IVAN BAHRIANYI’S NOVEL “SAD HETSYMANSKYI” (“GARDEN OF GETHSEMANE”) AND IN AZERBAIJANI LITERATURE: TRUTH AND FICTION

In this paper, one of the most famous Ukrainian novels about the Great Purge, “Sad Hetsymanskyi“ (“Garden of Gethsemane”) by Ivan Bahrianyi, is discussed from the perspective of the latest academic works, including the semiotic studies on reality and representation. The Ukrainian novel is compared to four works by Azerbaijani authors describing the Great Purge: a scholarly work by Ziya Bunyadov; Vidadi Babanli’s autobiography; a novel by Mehdi Hüseyn; and a play by Ilyas Afandiyev. The first two works belong to the category of nonfiction, while the last two works belong to fiction. Unlike the Azerbaijani authors, Bahrianyi chose to use literary discourse to tell the real story of his own imprisonment in 1938–1940, making his novel a mixture of fiction and nonfiction. A comparative review of Ivan Bahrianyi’s presentation of the Great Purge and the presentations of that historical period by the four Azerbaijani authors in light of the modern scholarship helps identify the differences in readers’ perception of these works as well as similarities in describing the Great Purge and the evil of the Soviet system.

Keywords: Ivan Bahrianyi, the Great Purge, semiotics, fiction, comparative literature, Ukrainian literature, Azerbaijani literature

İvan Pavliy

Dallas Beynəlxalq Universiteti

filologiya üzrə fəlsəfə doktoru

ivan_pavlii@diu.edu

İvan Bahryaniyin “Sad Hetsimanski” (“Getsamani bağı”) romaninda və Azərbaycan ədəbiyyatinda Stalin repressiyalari: həqiqət və uydurma

Xülasə

Bu məqalədə Stalin repressiyaları barədə ən məşhur Ukrayna əsərlərindən biri olan İvan Bahryaniyin “Sad Hetsimanski” (“Getsamani bağı”) romanı, bədii (uydurma) ədəbiyyata dair son elmi əsərlər, o cümlədən gerçəklik və təsvir mövzusunda semiotik tədqiqatlar nöqteyi-nəzərindən incələnir. Bu roman, Stalin repressiyalarını təsvir edən dörd Azərbaycanlı müəllifin əsərləri: Ziya Bünyadovun elmi əsəri, Vidadi Babanlının avtobioqrafiyası, Mehdi Hüseynin romanı və İlyas Əfəndiyevin pyesi ilə müqayisə olunur. İlk iki əsər sənədli, son iki əsər isə bədii ədəbiyyata aiddir. Azərbaycanlı müəlliflərdən fərqli olaraq, Bahryaniy 1938-1940-cı illərdə özünün həbsi hekayəsini nəql etmək üçün ədəbi diskursu seçmiş və beləcə romanını bədii və sənədli janrlardan ibarət hibrid bir janrda yazmışdır. Stalin repressiyalarının İvan Bahryaniy və dörd Azərbaycanlı müəllif tərəfindən necə təsvir olunduğunun bədii və sənədli ədəbiyyat barədə müasir elmi tədqiqatlar işığında müqayisəli surətdə nəzərdən keçirilməsi bir yandan bu əsərlərin oxucular tərəfindən qavranılmasındakı fərqləri və digər yandan Stalin repressiyalarının və sovet sisteminin şərini ifşa etməsindəki oxşarlıqları müəyyən etməkdə yardım edir.

Açar sözlər: İvan Bahryaniy, Stalin repressiyaları, semiotika, bədii ədəbiyyat, müqayisəli ədəbiyyat, Ukrayna ədəbiyyatı, Azərbaycan ədəbiyyatı

MƏQALƏNİ YÜKLƏ

Onlayn bax

Baxış: 230