DOI: 10.36719/2707-1146/03/55-60

AMEA Geologiya və Geofizika İnstitutu

(Azərbaycanın sürmə-civə filiz formasiyası yataqları timsalında)

Civənin deqazasiyası ümumplanetar prosesdir. Geoloji inkişafda o, mantiyanın böyük dərinliklərinə nüfuz edə bilən dərinlik qırılmalarının yarandığı dövrdən başlayır. Lineamentin uzanması boyu civənin zamanca deqazasiyası və intensivliyi onun ayrı-ayrı hissələrinin – Yerin dərinlikləri ilə bu əlaqə zəifləyir və yaxud bu əlaqənin güclənmə dövrü müşahidə olunan inkişaf xüsusiyyətlərindən asılı olaraq müxtəlif olacaqdır.

Civə və sürmə-civə filizləşməsinin dairəvi və ovalvarı və s. strukturların xarici çərçivəsi boyunca konsentrasiyasını, çox güman ki, Yerin ümumi civə deqazasiyası ilə izah etmək olar. Bizim zənnimizcə, ideal hal dairəvi, ovalvarı və s. strukturların lineament düyünlərilə qovuşma yerləridir ki, burada faydalı qazıntıların sənaye əhəmiyyətli yataqları yarana bilər.

Mercury degassing is a global process. In geological development, it begins with the formation of deep fractures that can penetrate the great depths of the mantle. As the linearity lengthens, the temporal degassing and intensity of mercury weaken this connection with the depths of its individual parts and the Earth, or the period of strengthening of this connection will vary depending on the development of the characteristics observed. The concentration of mercury and antimony-mercury ores along the outer frame of circular and oval and other structures can most likely be explained by the Earth's total mercury degassing. In our opinion, the ideal situation is the junction of circular, oval, and other structures with linear nodes, where industrially important deposits of minerals can be formed.