Elmi məsləhətçi:              b.ü.f.d., dosent H.Z. Qasımov

Rəyçilər:                          b.ü.e.d., prof. Ə.Ş. İbrahimov

                      b.ü.f.d., dosent D.Ş. Qənbərov

Atmosferin, yerüstü və yeraltı su mənbələrinin güclü şəkildə çirkləndirilməsi nəticəsində gələcəkdə Dünyada içməli su probleminin baş verməsi gözlənilir. Suların çirklənməsi, orada yaşayan çirklənmə indikatoru saprogen göy-yaşıl yosunların artma dinamikasına görə təyin olunur və alınan nəticələr əsasında qabaqlayıcı tədbirlər görülür. Bir sıra göy-yaşıl yosun növləri suların öz-özünü təmizləməsi prosesində aktiv iştirak edirlər.

Monoqrafiyada ilk dəfə olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasının müxtəlif tip sututarları və çaylarında yayılan göy-yaşıl yosunların bioekoloji, coğrafi, biomorfoloji xüsusiyyətləri, sistematik strukturu və eləcə də, yosun növlərinin azərbaycanca adları verilmişdir.           

Monoqrafiyadan Naxçıvan MR-in Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən çay və sututarların çirklənməsinin monitorinqinin keçirilməsi və onun qarşısının alınmasında, Azərbaycan və Naxçıvan MR-in floralarının yeni taksonomik spektrinin hazırlanmasında, müvafiq “Təyinedicilərin” yeni nəşrlərində, ali məktəblərin biologiya profilli fakultələrin və orta məktəblərin tədris proqramlarının tərtib edilməsində istifadə ediləcəkdir. 

Monoqrafiyadakı elmi  nəticələrdən və yeniliklərdən,  həmçinin alqofloranın Beynəlxalq sistematikasının tərtibində, yosun növlərinin yeni yayılma areallarının müəyyənləşdirilməsində istifadə edilə bilər. 

­­­­­­­­­­­­­­­­­

ISBN 978-9952-8291-4-3

DOI: https://doi.org/10.36719/2016/197

S.H.Qəhrəmanov. Naxçıvan Muxtar Respublikasının sututarlarının və çaylarının göy-yaşıl yosunları. Bakı, AFPoliqrAF  mətbəəsi, 2016, 196 s.

UMO 004

Rəyçilər:    AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun şöbə müdiri dos., t.ü.f.d. F.T. Ağayev

Azərbaycan Texniki Universitetin “Radiotexnika və telekommunikasiya” kafedrasının , t.e.d., professor

B.Q. İbrahimov

Məmmədov F.H., Orucova M.Y. “İnformasiya təhlükəsizliyi və təminatı” (Kompüter şəbəkələrində təhlükəsizliyin təşkili prinsipləri).

Bakı: “Zəngəzurda” çap evi, 2022. – 180 səh.

Dərs vəsaitində müasir elmi-texniki inqilabın texnoloji hadisəsi olan və cəmiyyətin informasiyalaşdırılması ilə sıx bağlı olan kompüter şəbəkələrində təhlükəsizliyin təmin edilməsi, onların modelləri, sintezi, strukturlarının paylanma prinsipləri və informasi- yanın sızması yolları təhlili edilir. İnformasiya mühafizəsi sistemlərinin kriptoqrafik vasitələri, mexanizmləri və modelləri işıqlandırılır. Bağlı və açıq açarlı kriptoqrafiya texnologiyalarına aid geniş və məzmunlu material dərc edilir,onların azərbaycan əlifbası əsasında qurulmasının və alqoritmlərinin dolğun təhlili aparılır. Tam məxfi sistemlərə baxılır, bu sistemlərdə məlumatın əldə edilməsi, emalı, ötürülməsi və mühafizəsi, eləcə də şifrləmə, maneədavamlı kodlama və informasiyanın sıxılması məsələləri işıqlandırılır. VPN şəbəkələrinə və onlarda informasiya təhlükəsizliyinin təmin olunmasına aid geniş məlumatlar verilir, bu şəbəkələrin müxtəlif şəbəkə texnologiyaları bazasında qurulması və eləcə də onların qurulmasında istifadə olunan protokolların analizi verilir.

Dərs vəsaiti ali məktəblərdə 060632-“İnformasiya texnologiyaları və sistemləri mühəndisliyi” ixtisası üzrə təhsil alan magistrlər və kompüter şəbəkələrinin təhlükəsizliyi ilə məşqul olan mühəndis-texniki işçilər üçün də faydalı ola bilər.

DOI: https://doi.org/10.36719/2022/175

© Məmmədov F. H., 2022

© Orucova M.Y., 2022

© ZÇE, 2017