DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/22/150-154
Günay Süleymanova
Azərbaycan Dillər Universiteti
XIX-XX ƏSRLƏR İNGİLİS ƏDƏBİYYATINDA MÜSTƏMLƏKƏÇİLİK
MÖVZUSUNUN TƏŞƏKKÜLÜ
Xülasə
Müstəmləkəçilikdən bəhs edən ədəbiyyat geniş və rəngarəngdir və müstəmləkə probleminin dəyişən xarakterini əks etdirir. Əksər hallarda o, bəzi müstəmləkəçilərin və ya müstəmləkəçi qruplarının tədqiqlərindən ibarətdir, lakin müstəmləkəçiliyin ümumi aspektləri ilə məşğul olan əhəmiyyətli ədəbiyyat toplusu da yaradılmışdır. Dövlətlərin müstəmləkəçilik siyasətlərində qarşıya qoyulan məqsədləri, bu məqsədlərə nail olunan uğurları, istifadə edilən inzibati və digər mexanizmlər baxımından müqayisə etmək üçün bir sıra araşdırmalar aparılmışdır. Spektrin hər iki ucunda müstəmləkələrin əldə edilməsinin arxasında yatan motivlər və müstəmləkəsizliyin indiki dalğasına aparan qüvvələrin qiymətləndirilməsi araşdırma üçün çətin mənzərələr açır. Müstəmləkəçiliyin tədqiqində müntəzəm olaraq təkrarlanan mövzular arasında bunlar var: birbaşa və dolayı idarəetmənin nisbi dəyərləri, mərkəzləşdirmə və qeyri-mərkəzləşdirmə, müxtəlif iqtisadi siyasət növləri, ağ məskunlaşmanın məqbulluğu və təsiri, işçi qüvvəsinin cəlb edilməsinə kömək etmək üçün müxtəlif növ təzyiqlər, təhsil sisteminin əhatə dairəsi və xarakteri.
Açar sözlər: ingilis ədəbiyyatı, müstəmləkəçilik ədəbiyyatı, müstəmləkə yazıçısı, transkulturasiya, imperializm, milliyət, millətçilik, milli kimlik, mədəniyyət, irqi ayrıseçkilik
Gunay Suleymanova
Azerbaijan University of Languages
The development of the colonialism theme in English literature
of the 19th and 20th centuries
Abstract
The literature dealing with colonialism is wide-ranging and diverse and reflects the changing nature of the colonial problem. For the most part it consists of studies of particular dependencies or groups of dependencies, but a substantial body of literature dealing with general aspects of colonialism has also been built up. Several studies have undertaken to compare the colonial policies of the powers in terms of the goals that have been set, the success with which these goals have been reached, and the administrative and other machineries that have been employed. At both ends of the spectrum the motives lying behind the acquisition of dependencies and the evaluation of the forces leading to the present surge of decolonization open challenging vistas to inquiry. Among the themes that have recurred regularly in the examination of colonialism are the relative values of direct and indirect rule, centralization and decentralization, varying types of economic policy, the acceptability and effects of white settlement, pressures of different kinds to aid in recruiting a labor force, and the scope and nature of the educational system.
Keywords: english literature, colonial literature, colonial writer, transculturation, imperialism, nationality, nationalism, national identity, culture, racial discrimination