DİLDƏ TABESİZLİK ƏLAQƏSİ

Dildə qrammatik bağlılığın bir çox növləri var ki, bunlar tabesizlik və tabelilik əlaqəsidir. Bu əlaqə növlərinə müxtəlifsistemli dillərdə rast gəlinir. Dildə müxtəlif sintaktik əlaqələr var və onlardan intensiv şəkildə işlənəni tabesizlik və tabelilik əlaqəsidir. Bəhs etdiyimiz əlaqələr sözlər, söz birləşmələri, cümlələr, cümlə üzvləri arasında mövcud olur. Sözlər arasındakı əlaqələr iki söz birləşmələrindəki sözlər arasındakı əlaqə və cümlədəki sözlər arasında reallaşır.

Cümləni yaradan, formalaşdıran əsasən tabelilik əlaqəsi olsa da, tabesizlik əlaqəsinin də cümlədə mühüm rolu vardır. Bu iki əlaqə təbii ki, bir-birindən fərqlənir. Onlar arasındakı əsas fərq bu iki əlaqənin ifadə üsullarındandır. Dildə tabelilik əlaqəsi tabesizliyə nisbətən daha çox araşdırılmışdır. Dildə və nitq prosesi zamanı işlədilən sintaktik vahidlərin əksərində tabelilik əlaqəsi tabesizliyə nisbətən daha çox işlədilir. Tabesizlik əlaqəsinin tabelilikdən əsas fərqi bu əlaqə əsasında qurulan birləşmələrdə predikativ nüvənin olmamasıdır.

Məqalədə tabesizlik əlaqəsində olan birləşmələrin özəlliklərindən bəhs edilir.

Açar sözlər: əlaqə, tabesizlik, sintaktik, dil, cümlə Azərbaycan

Firuza Karimova

Academy of the State Customs Committee

Doctor of Philosophy in Philology

dr.gatibe@gmail.com

Connection of disobedience in language

Abstract

There are many types of grammatical affiliation in the language, which are subordination and subordination. These types of communication are found in languages with different systems. There are various syntactic relations in the language, and the most intensively used of them is the relation of subordination and subordination. The relationships we are talking about exist between words, phrases, sentences, sentence members. The relationship between words is realized by the relationship between words in two word combinations and between words in a sentence.

Although it is mainly the relationship of subordination that creates and forms the sentence, the relationship of non-subordination also has an important role in the sentence. These two relationships are, of course, different from each other. The main difference between them is the way these two relationships are expressed. The relationship of subordination in language has been studied more than that of non-subordination. In most of the syntactic units used in the language and during the speech process, the relationship of subordination is used more than that of subordination. The main difference between the relation of non-subordination and subordination is the absence of a predicative core in the combinations based on this relation.

The article talks about the peculiarities of associations in the relationship of subordination.

Key words: connection, subordination, syntactic, language, sentence Azerbaijan

MƏQALƏNİ YÜKLƏ

Onlayn bax

Baxış: 425