AZƏRBAYCAN DİALEKTOLOGİYASINDA ASSİMİLYASİYA HADİSƏSİ QAŞQAY DİALEKTİ İLƏ MÜQAYİSƏDƏ

Assimilyasiya, dilin fonetik xüsusiyyətlərində olan və regional fərqlilikləri ifadə edən önəmli bir linqvistik hadisədir. Azərbaycan dialektoloqları tərəfindən dörd əsas növə ayrılan assimilyasiya, səslərin bir-birinə təsir etməsi və ya müəyyən dil kontekstində səslərin dəyişilməsi ilə əlaqəlidir. Assimilyasiyanın dialektlərdə oynadığı rol başqa fonetik xüsusiyyətlərdən fərqlidir. Qrammatik və leksik fərqliliklərdən daha çox vurğulanaraq, assimilyasiya dialektlər və bölgəvi dialektlərin təxminən hər birində müşahidə olunur.Dialekt və şivələrimizi ədəbi dildən fərqləndirən önəmli cəhətlərdən biri də fonetik fərqlərin olmasıdır ki, bu da dialekt və şivələrdə olan fonetik fərqlərin qrammatik və leksik fərqlərdən daha çox üstünlüyü ilə seçilməsidir.Məqalə, assimilyasiyanın dialektlərin bənzərsiz fonetik xüsusiyyətlərinin formalaşmasındakı əhəmiyyətini vurğulayaraq, linqvistik tədqiqatlar üçün önəmli olan bu hadisəni təsvir edir.Azərbaycan dialektlərində və Qaşqay dialektində baş verən assimilyasiya hadisələri qarşılaşdırılır.

Açar sözlər:qaşqaylar, dialektologiya, fonetik hadisələr, assimilyasiya, assimilyasiyanın növləri

Khadija Babayeva

Baku Eurasian University

dissertation student

khadija.babayeva@abc.edu.az

The phenomenon of assimilation in Azerbaijani dialectology compared to the

Qashgai dialect

Abstract

Assimilation, a crucial linguistic phenomenon shaping the phonetic characteristics of a language, reveals regional distinctions. Azerbaijani dialectologists categorize assimilation into four main types, attributing it to the mutual influence or alteration of sounds within a specific language context. Unlike grammatical and lexical variations, assimilation holds a distinct role in dialects, permeating almost every regional and local variant. The presence of phonetic disparities stands out as a key aspect distinguishing dialect from the literary language, with assimilation playing a more pronounced role than grammatical and lexical differences. This article underscores the importance of assimilation in molding unique phonetic features within dialects, shedding light on its significance for linguistic research.

The assimilation events occurring in Azerbaijani dialects and the Qashqai dialect are compared.

Keywords: Qashqais, dialectology, phonetic phenomena, assimilation, types of assimilation, types of assimilation

MƏQALƏNİ YÜKLƏ

Onlayn bax

Baxış: 268