https://doi.org/10.36719/2706-6185/45/87-95
Dahbane Moufida
Abdelhamid Mehri Universiteti - Constantine
https://orcid.org/0009-0000-2570-1549
moufidadahbane@gmail.com
Ben Serai Nasr Eddine
Mohamed Lamine Debbaghine Universiteti, Setif 2
https://orcid.org/0009-0004-9356-5380
n.benserai@univSetif2.dz
Fəlsəfədən Mezo-Sofiyaya qədər
Xülasə
Pifaqor dövründən sonra fəlsəfənin trayektoriyasını izləmək onun ilkin “müdriklik sevgisi” anlayışından kənara çıxmasını aşkar edir. Mezo-sofist adlananlar həqiqətə heç bir aidiyyatı olmayan anlayışları təbliğ edərək, həqiqi təcəssüm deyil, sadəcə iddia kimi hikmət libasına bürünmüşlər. Qaranlığı zülmətlə təqib edirlər və onların maarifçilik iddiası sadəcə olaraq qaranlıqların yığılmasıdır, həqiqət kimi təqdim etdikləri isə bilik ilğımından başqa bir şey deyil. Müasir fəlsəfələrin məqsədi – onların çoxluğuna və yayılmasına baxmayaraq – bəşəriyyəti ilahi nurların və ali hikmətin incəliklərinin qəbuluna hazırlamaq deyil. Əksinə, onlar fərdləri ilahi yəqinlik limanlarından uzaqlaşdıraraq, hüdudsuz şübhələr uçurumuna apararaq mənəvi kamilliyə nail olmaqdan yayındırmağa xidmət edir ki, bu da zehni fövqəl və müqəddəslik hissini itirdiyi üçün yuxarıdan gələn hidayət nurundan məhrum edir.
Bu yazıda tənqidi yanaşmadan istifadə edərək, Mezo-Sofiyanın müxtəlif təzahürlərini araşdırıb tədqiq edirik.
Açar sözlər: hikmət, fəlsəfə, Mezo-Sofiya, sistemli düşüncə, maarifləndirmə, sorğulama