DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/13/25-32

AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyatı İnstitutu

doktorant

guler32114@gmail.com

XVIII əsr Türk təsəvvüf ədəbiyyatının son nümayəndələrindən olan Şeyx Qalib klassik ədəbiyyatın zənginləşməsində əvəzsiz rol oynamışdır. Onun   sonrakı nəsillərə qoyub getdiyi gözəl nümunələr mənəvi dəyərlərin inkişafında tükənməz rola malikdir. Şairin atası mövləvi şeiyxlərindən olmuş, Mövlanaya olan sonsuz məhəbbəti atası vasitəsilə şairə siraət etmişdir. Qalib divanında o da məlum olur ki, şair Mövlananın “Məsnəvi”sini on bir dəfə oxuyub. Həyatını o ibrətamiz hekayətlər əsasında yaşamağı əsas tutub.

Bir müddət III Səlimin sarayında yaşayan şair ona olan sonsuz hörmətini divanında lirik boyalarla əks etdirmişdir. Divanda III Səlimə həsr olunmuş   xeyli şeirlər var.

Şeyx Qalib yaradıcılığının tədqiqinə Türkiyədə hələ əsrin əvvəllərində müraciət olunub. Şairin yaradıcılığı haqqında ilk məlumat verənlərdən biri F. Köprülü olmuşdur. Sonra H.Ayan, M.Nurdoğan ,N.Okcu və başqalarını göstərə bilərik. Azərbaycanda isə ilk dəfə şair haqqında söz açanlardan biri M. Quluzadə, A.Abi, X.Hümmətovanı göstərmək olar.

Sheikh Ghalib, one of the last representatives of Turkish Sufi literature of the 18th century, played an invaluable role in enriching classical literature. The excellent examples that he left for the next generations play an inexhaustible role in the development of moral values. The poet's father was one of the Mavlavi sheikhs, and his endless love for Mavlana was passed on to the poet through his father. It is also known that on the divan of Ghalib the poet read Maulana's "Masnavi" eleven times. He built his life on these cautionary tales.

The poet, who lived for some time in the palace of Selim III, reflected in lyrical colors on the sofa his infinite respect for him. The Divan has many poems dedicated to Selim III.

The study of the work of Sheikh Ghalib was addressed in Turkey at the beginning of the century. F. Köprül was one of the first to inform about the poet's work. Then we can show H. Ayan, M. Nurdogan, N. Okcha and others. Among those who spoke about the poet for the first time in Azerbaijan, we can name M. Guluzade, A. Abi, H. Hummatova.