DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/31/61-64

Zərifə Məmmədzadə

Bakı Dövlət Universiteti

magistrant

[email protected]

FİKİR VƏ SÖZ AZADLIĞI: DEMOKRATİYANIN TƏMƏL DAŞI KİMİ

Xülasə

Demokratik cəmiyyətlər aləmində fikir və söz azadlığının təməl prinsipləri demokratiya binasının ucaldılmasının təməl daşı kimi dayanır. Bu məqalə bu prinsiplər və demokratik idealların təmin edilməsi arasındakı daxili əlaqəni araşdırır, onların mahiyyətini beş açar sözlə əhatə edir: azadlıq, ifadə, fikir ayrılığı, müxtəliflik və hesabatlılıq.

İlk təməl daşı olan azadlıq, repressiya və ya senzura qorxusu olmadan fərdlərin müxtəlif baxışlara malik olmaq hüququnu vurğulayır. İfadə, ikinci prinsip, fikir mübadiləsi, intellektual diskursa və ictimai tərəqqiyə təkan verən bir vasitə kimi azad sözün həyati rolunu vurğulayır.

Müxalifət üçüncü əsas element kimi meydana çıxır, vətəndaşların mövcud norma və siyasətlərə etiraz etmək hüququnu ifadə edir və bununla da demokratik canlılıq üçün vacib olan tənqidi araşdırma mədəniyyətini yaradır. Qeyri-məhdud düşüncə və dialoq mühitində çiçəklənən perspektivlərin zənginləşdirici qobelenini tanıyaraq müxtəliflik buna uyğun gəlir.

Nəhayət, hesabatlılıq söz azadlığının həyata keçirilməsinin məsuliyyətli və başqalarının hüquq və ləyaqətinə hörmətlə yanaşılmasını təmin edərək, demokratik idarəçiliyin əsasını təşkil edən sosial müqaviləni qoruyan əsas element kimi xidmət edir. Əslində, fikir və söz azadlığının qorunması təkcə fərdi azadlıqları təmin etmir, həm də inklüzivlik, möhkəmlik və tərəqqiyə təkan verməklə demokratik quruluşu möhkəmləndirir. Cəmiyyətlər müasir dünyanın mürəkkəbliyi ilə üz-üzə gəldikdə, həqiqətin, ədalətin və bərabərliyin kollektiv axtarışını təmin edərək, demokratiyanın təməl daşı kimi bu fundamental prinsipləri dəstəkləmək mütləqdir.

Açar sözlər: azadlıq, ifadə, fərqli fikir, müxtəliflik və hesabatlılıq

Zarifa Mammadzade

Baku State University

master student

[email protected]

Freedom of thought and speech: as the cornerstone of democracy

Abstract

In the world of democratic societies, the basic principles of freedom of thought and speech stand as the cornerstone of the building of democracy. This article explores the interrelationship between these principles and the fulfillment of democratic ideals, capturing their essence in five key words: freedom, expression, dissent, diversity, and accountability.

Freedom, the first cornerstone, emphasizes the right of individuals to hold diverse views without fear of repression or censorship. Expression, the second principle, emphasizes the vital role of free speech as a vehicle for the exchange of ideas, intellectual discourse, and social progress.

Dissent emerges as a third key element, expressing the right of citizens to challenge existing norms and policies, thereby creating a culture of critical inquiry essential to democratic vitality. Diversity fits this, recognizing the enriching tapestry of perspectives that flourish in an environment of unrestricted thought and dialogue.

Finally, accountability serves as a key element protecting the social contract that underpins democratic governance by ensuring that the exercise of free speech is responsible and respectful of the rights and dignity of others. In fact, protecting freedom of thought and speech not only ensures individual liberties, but also strengthens the democratic fabric by promoting inclusiveness, resilience and progress. As societies face the complexities of the modern world, it is imperative to uphold these fundamental principles as the cornerstones of democracy, ensuring the collective pursuit of truth, justice and equality.