DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/37/114-121
Fərrux Muxtarov
“Çıraqqala-Şabran” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu
muxtarovferrux68@gmail.com
QƏDİM ŞABRAN ŞƏHƏRİ
Xülasə
Azərbaycan ərazisində erkən şəhərlərin yaranması orta tunc dövrünə aid edilsə də, Xəzər dənizinin qərb sahillərində yaşayış yerlərinin şəhərlərə çevrilmə prosesi antik dövrdən başlayır. Respublikamız tərəfindən maddi-mədəni abidələrə ayrılan diqqət və qayğı qədim tarixi abidələrimizdən biri dünya əhəmiyyətli arxeoloji abidə olan qədim Şabran şəhəridir. Bu arxeoloji abidə Abşeron yarımadasından Dərbənd keçidinə aparan karvan yolu üzərində yerləşir. Aparılan araşdırmalar və yazılı mənbələrdə də bu bölgə "Qafqaz", "Alban", "Dərbənd", "Alan" və digər keçid adları ilə yad edilir. Məqalədə Şabran rayon Şahnəzərli kəndində yerləşən beynəlxalq əhəmiyyətli qədim Şabran şəhərinin salınma tarixi, kim tərəfindən salınması, şəhərin yerləşdiyi ərazi və hansı əhəmiyyət kəsb etməsi, Şirvanşahlar dövlətinin mövcudluğunda şəhərin əhəmiyyəti, əhalisinin məşğuliyyəti, hansı hərbi strateji mövqedə yerləşməsi orta əsrlərin ən inkişaf etmiş şəhərləri sırasında olması fikirlərini təsdiqləyir.
Açar sözlər: şəhər, Sasanilər, orta əsrlər şəhərsalma mədəniyyəti, arxeoloji abidə Şabran şəhəri, maddi mədəniyyət nümunələri
Farrukh Mukhtarov
"Chiraggala-Shabran" State Historical-Cultural Reserve
mukhtarovferrux68@gmail.com
The ancient city of Shabran
Abstract
Although the formation of early cities in the territory of Azerbaijan is attributed to the Middle Bronze Age, the process of the transformation of settlements into cities on the western shores of the Caspian Sea begins in antiquity. the monument is located on the caravan road leading from the Absheron peninsula to the crossing. In the researches and written sources, this region is mentioned Derbend with the names of "Caucasus", "Alban", "Derbend", "Alan" and other crossings. In the article, the history of the establishment of the internationally important ancient city of Shabran, located in the village of Shahnazarli, Shabran district, by whom it was founded, the area where the city is located and what its importance is, the importance of the city in the existence of the Shirvanshah state, the occupation of its population, the military strategic position of its location and the ideas that it is one of the most developed cities of the Middle Ages confirms.
Keywords: city, Sassanids, medieval city-building culture, archaeological monument Shabran city, examples of material culture