https://doi.org/10.36719/2706-6185/38/31-35
Şəhanə Əsgərova
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
doktorant
shahanaasgarova@gmail.com
Bədii mətnlərdə üslubi fiqurların rolu
Xülasə
Məqalədə fransız dilində yazılmış bədii mətnlərdə ən çox istifadə olunan üslubi fiqurlardan bəhs olunur. Elmi, publisistik mətnlərdən fərqli olaraq bədii mətn daha rəngarəngdir. Bədii mətnlər daha zəngin dil xüsusiyyətlərinə malikdirlər. Bədii mətnlərdə əsas xammal olan sözdən məharətlə seçib işlətmək tələb olunur. Sözün əlavə məna kəsb etməsi, müəyyən fonetik dəyişikliyə məruz qalması, sözlərin məna köçürülməsi, cümlə konstruksiyasının dəyişməsi nəticəsində obrazlı ifadələr olan üslubi fiqurlar yaranır. Üslubi fiqurlar müəyyən standartdan kənaraçıxma nəticəsində yaranır. Üslubi fiqurlar daha ekspressiv, emosional və obrazlı ifadələrin yaranmasına xidmət edir. Fransız dilçilik ədəbiyyatında troplar da fiqurlara aid edilir. Həm məcazlar, həm də fiqurlar nitq emosionallığını artıran vasitələrdir. Yazıçı frazeoloji, leksik və fonetik dil vahidlərindən istifadə edərək fikrini oxucuya daha təsirli ifadələrlə çatdırır. Yaranmasına görə fiqurlar müəyyən təsnifat əsasında qruplaşdırılmışdır. Üslubi fiqurlar (metafora, metonimiya, sinekdoxa, təcəssüm, təkrir, antiteza, alliterasiya və s.) bədii əsərlərdən seçilmiş nümunələr əsasında verilmiş və onların bədii mətnlərdə funksiyaları araşdırılmışdır. Fiqurlar Kvintiliandan müasir dövrə qədər öz aktuallığını qoruyub saxlamışdır.
Açar sözlər: üslub, fiqur, bədii mətn, obrazlı dil, leksik-semantik xüsusiyyətlər, məcazi məna
Shahana Asgarova
Azerbaijan State Pedagogical Univercity
Ph. D. student
The Role of Stylistic Figures in Literary Texts
Abstract
The article talks about the most used stylistic figures in literary texts written in French. Unlike scientific and journalistic texts, literaray text is more colorful. Literary texts have richer linguistic features. The word, which is the main raw material in literary texts, is required to be chosen and used skillfully. As a result of adding additional meaning to a word, undergoing a certain phonetic change, transferring the meaning of words, and changing the sentence construction, stylistic and changing the sentence construction, stylistic figures with figurative prayers are created. Stylistic figures are created as a result of deviation from a certain standard. Stylistic figures serve to create more expressive, emotional and figurative expressions. In French linguistic literature, tropes are also referred to figures. Both metaphors and figures are tools that increase the emotionality of speech. The writer uses phraseological, lexical and phonetic language units to convey his idea to the reader with more effective expressions. According to their creation, the figures are grouped based on a certain classification. Stylistic figures (metaphor, metonymy, synecdoche, personification, repetition, antithesis, alliteration, etc.) were given based on examples selected from artistic works and their functions in artistic language were investigated. The figures have remained relevant from Quintilian to modern times.
Keywords: style, figure, literary text, figurative language, lexical-semantic features, figurative meaning