"Təbiət və Elm" Azərbaycan Elm Mərkəzi bazasında fəaliyyət göstərən resenziyalı açıq girişli (Open Access) beynəlxalq elmi jurnaldır. Dərc olunan məqalə müəlliflərin və onlara dəstək verən qurumların işinin keyfiyyətinin birbaşa əksidir. Nəşr aktında iştirak edən tərəflər - müəllif, jurnal redaktoru, rəyçi və naşir üçün nəzərdə tutulan etik davranış standartları gözlənilir.  Etik bəyanatlarımız Elsevier tövsiyələrinə və COPE-un jurnal redaktorları üçün ən yaxşı təcrübə təlimatlarına əsaslanır.

Redaktorun vəzifələri

1. Jurnala göndərilən məqalələrdən hansının nəşr olunacağına qərar vermək redaktorun vəzifəsidir. Redaktor əlyazmaları müəlliflərin irqini, cinsini, cinsi oriyentasiyasını, dini inancını, etnik mənşəyini, vətəndaşlığını və ya siyasi fəlsəfəsini nəzərə almadan qiymətləndirməlidir. Beləliklə, qərar məqalənin əhəmiyyətinə, özünəməxsusluğuna və aydınlığına, araşdırmanın etibarlılığına və jurnalın əhatə dairəsinə əsasən verilməlidir. Böhtan, müəllif hüquqlarının pozulması və plaqiatla bağlı mövcud qanuni tələblər də nəzərə alınmalıdır.

2. Redaktor və ya redaksiya heyətinin hər hansı bir üzvü, təqdim olunan əlyazma barədə məlumatları müvafiq müəllif, rəyçilər, potensial rəyçilər, digər redaksiya məsləhətçiləri və naşirdən başqa kimsəyə açıqlamamalıdır.

3. Təqdim olunan məqaləyə daxil olan nəşr olunmamış materiallar, müəllifin açıq yazılı razılığı olmadan redaktor və ya redaksiya heyəti üzvləri tərəfindən öz tədqiqat məqsədləri üçün istifadə edilməməlidir.

Rəyçilərin vəzifələri:

1. Həmkarların rəyvermə prosesi redaktora və redaksiya heyətinə nəşrlə bağlı qərarların qəbul edilməsində kömək edir və həmçinin müəllifin məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edə bilər.

2. Tədqiqat işini nəzərdən keçirmək üçün özünü yetərsiz hesab edən və ya təqdim edilən işin dərhal araşdırılmasının mümkünsüz olacağını bilən hər hansı bir rəyçi redaktoru xəbərdar etməli və rəyvermə prosesindən çəkilməlidir.

3. Rəyvermə üçün nəzərdə tutulan bütün əlyazmalar məxfi sənədlər kimi qəbul edilməlidir. Redaktor tərəfindən icazə verilən hallar xaricində onlar açıqlanmamalı və başqaları ilə müzakirə edilməməlidir.

4. Rəylər obyektiv şəkildə aparılmalıdır. Müəllifin şəxsi tənqidi yolverilməzdir. Rəyçilər fikirlərini dəstəkləyici arqumentlərlə aydın şəkildə ifadə etməlidirlər.

5. Rəyçilər, məqalədə göstərilən müvafiq nəşr edilmiş əsərlərin istinad hissəsində göstərilmədiyi  halları müəyyənləşdirməlidirlər. Digər mənbələrdən müşahidələr və ya arqumentlər istifadə olunduğu halda həmin mənbələrə istinad etmək vacibdir. Rəyçilər, nəzərdən keçirilən əlyazma ilə şəxsən tanış olduqları digər nəşr olunmuş məqalə arasındakı hər hansı bir oxşarlıq və ya üst-üstə düşmə halları barədə redaktoru xəbərdar etməlidirlər

6. Həmkarların rəyvermə prosesi zamanı əldə olunan imtiyazlı məlumatlar və ya fikirlər gizli saxlanılmalı və şəxsi maraqlar üçün istifadə edilməməlidir. Rəyçilər müəlliflər, şirkətlər və ya təşkilatlarla rəqabət, işbirliyi və ya digər əlaqələrdən qaynaqlanan və maraqların toqquşmasına səbəb olan  əlyazmaları nəzərdən keçirməməlidirlər.

Müəlliflərin vəzifələri:

1. Orijinal tədqiqat işlərinin müəllifləri yerinə yetirilən işi dəqiq şəkildə göstərməli və onun əhəmiyyətini obyektiv formada təqdim etməlidirlər. Tədqiqat işində əsas məlumatlar  dəqiq şəkildə göstərilməlidir. Başqalarının tədqiqat işindən gələcəkdə istifadəsinə icazə vermək üçün kifayət qədər təfərrüat və istinadlar olmalıdır. Saxta və ya bilərəkdən yanlış ifadələr etik olmayan davranış kimi qiymətləndirilir və qəbuledilməzdir.

2. Müəlliflərdən araşdırmalarının ilkin versiyasını rəyçilərin nəzərdən keçirməsi üçün məqalə ilə birlikdə təqdim etmələri istənilə bilər və eyni zamanda mümkün olduğu halda  müəlliflər həmin məlumatları ictimaiyyətə təqdim etməyə hazır olmalıdırlar. Hər halda, müəlliflər bu məlumatların nəşr olunduqdan sonra ən azı on il ərzində digər səlahiyyətli mütəxəssislər tərəfindən əldə olunmasını təmin etməlidirlər (təşkilati və ya mövzu əsaslı məlumat bazaları və ya digər məlumat mərkəzləri vasitəsilə),və, əlavə olaraq, məlumatları əldə edən şəxslərin məxfiliyinin qorunmalı və məxfi məlumatlara dair hüquqlar onların yayımlanmasına mane olmamalıdır.

3. Müəlliflər tamamilə orijinal əsərləri təqdim etməli və başqalarının əsərlərindən və / və ya sözlərindən istifadə etdiyi hallarda onlara istinad etməlidir.  Tədqiqat işinə hər hansı bir təsiri olan digər nəşrlərə də istinad olunmalıdır.

4. Ümumiyyətlə, eyni tədqiqatı təsvir edən məqalələr birdən çox jurnalda dərc olunmamalıdır. Eyni məqaləni birdən çox jurnala təqdim etmək qeyri-etik nəşr davranışıdır və qəbuledilməzdir. Müəllif hüququ ilə qorunan digər yerdə nəşr olunmuş əlyazmalar jurnala təqdim edilə bilməz. Bundan əlavə, jurnal tərəfindən nəzərdən keçirilən əlyazmalar yenidən müəllif hüququ ilə qorunan digər jurnallara göndərilməməlidir.Bundan əlavə,tədqiqat işini jurnala təqdim etməklə müəllif (lər) dərc olunmuş materiallara dair müəllif hüquqlarını saxlayırlar.

5. Müəlliflik,  tədqiqatın konsepsiyasına, formasına, icrasına və ya interpretasiyasına əhəmiyyətli töhfə verənlərlə məhdudlaşmalıdır. Əhəmiyyətli töhfələr verənlərin hamısı həmmüəlliflər siyahısına salınmalıdır. Müvafiq müəllif, töhfə verən həmmüəlliflərin və tədqiqata cəlb olunan şəxslərin müəllif siyahısına daxil edilməsini təmin edir. Müvafiq müəllif, bütün həmmüəlliflərin məqalənin son versiyasını təsdiqlədiklərini və nəşr üçün təqdim olunmasına razı olduqlarından da əmin olmalıdır.

6. Bütün müəlliflər, əlyazmalarının nəticələrinə və ya interpretasiyalarına təsir etmək üçün təfsir edilə bilən maliyyə və ya digər maddi maraq toqquşmalarını açıqlayan bir bəyanat hazırlamalıdırlar. Layihə üçün bütün maliyyə dəstəyi təqdim edən mənbələr açıqlanmalıdır.

7. Müəllif öz nəşr etdirdiyi əsərində əhəmiyyətli bir səhv və ya qeyri-dəqiqlik aşkar etdikdə, dərhal jurnal redaktorunu və ya naşiri xəbərdar etməlidir və məqaləni  geri götürmək və ya düzəltmək üçün redaktorla əlaqə saxlamalıdır.

Çap haqqında

• Jurnalda məqalənin çap olunması ödənişlidir;

• Müəlliflərdən məqalələrin işlənməsi üçün heç bir rüsum tələb olunmur.

• Çap olunmuş məqaləyə görə hər bir müəllifə bir jurnal verilir.

Rəy qaydası

Rəy qaydası aşağıdakı tələblərə uyğun həyata keçirilir:

Məqalə redaksiyaya daxil olduqdan öncə rəy qaydasına uyğunluğu yoxlanılır. Bunun üçün məqalə StrikePlagiarism antiplagiat proqramından keçirilir. Tələblərə uyğun olan əlyazma redaksiya tərəfindən baxış keçirildikdən sonra «ikitərəfli anonim rəy» qaydasına uyğun olaraq (double-blind review) elmi baxış keçirilməsi üçün jurnalın redaksiya heyətindən ixtisas üzrə iki rəyçiyə göndərilir. Rəyçilər 15 iş günü ərzində əlyazmaya elmi baxış keçirərək redaksiyaya qaytarırlar. Rəyçilər tərəfindən təqdim olunan şərhlər redaksiyada nəzərdən keçirilir və müəlliflərə aşağıdakı tövsiyələrdən biri verilir:

• Məqalə çapa tövsiyə olundu;
• Məqalədə düzəliş olunmalıdır;
• Məqalə çapa uyğun olmadı.

Məqalə çapa tövsiyyə olundu: Əlyazma redaksiyanın çap tələblərinə uyğunluğunu təmin etmək üçün redaksiya tərəfindən son baxış keçirilir və qəbulu barədə müəllifə məlumat verilir.

Məqalədə düzəliş edilməlidir: Müəllifə tövsiyə olunan zəruri düzəlişlərdən sonra əlyazmanın yeni qaydasını redaksiyaya təqdim etməli olduğu məlumat verilir.

Məqalə çapa uyğun olmadı: Məqalə çapa uyğun olmadığı təqdirdə, müəllifə təqdim edilmiş rəy hesabatı göndərilir və onun məqaləsinin jurnalda çap olunmayacağı barədə əsaslı məlumat verilir.

Açıq giriş bəyanatı

Jurnal tədqiqat işlərinin sərbəst şəkildə ictimaiyyətə təqdim edilməsinin daha geniş və qlobal bilik mübadiləsini dəstəkləməsi prinsipi əsasında fəaliyyət göstərən açıq girişi təmin edən (Open-Access) resenziyalı beynəlxalq elmi nəşrdir. Elmi məqalələrin tam mətnlərinə giriş jurnalın rəsmi internet saytının (https://aem.az/tebiet-elm-arxiv) Arxivlər bölməsində təqdim olunur. Jurnalda çap olunan hər bir məqalə Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC-BY-NC 4.0) lisenziyasının şərtləri əsasında yayımlanır və çap edilir.

Orijinallıq və plagiat

Redaksiya müəlliflərdən gələn məqalələrin yalnız orijinalını qəbul edərək jurnalda çap edir.

Məqalədə plagiat aşkarlandıqda redaksiya tərəfindən qəbul edilmir.

Hər bir halda plagiat qeyri-etik davranış hesab edilir və istifadəsi qəbuledilməzdir.