Gülşən Elşən qızı Qardaşova 
Azərbaycan Dövlət
Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti

AZƏRBAYCAN MİNİATÜR RƏNGKARLIĞININ
İNKIŞAFINDA USTAD BEHZADIN ROLU

Açar sözlər: rəssam, miniatür, sənəşünas, rəngkarlıq,əlyazma
Key words: artist, miniature, art critic, painting, manuscript
Ключевые слова: художник, миниатюра, искусствовед, живопись, рцкопись

Kəmaləddin Behzad Şərq incəsənəti tarixində yarı əfsanə bir fiqurdur. Müasir dövrün tədqiqatçılarının onun haqqında yazdıqları fikirlər bizə söyləməyə əsas verir ki, Behzad çox sayda miniatür və təsvirlər işləmişdir. Lakin, bu əsərlərin çox az hissəsi dövrümüzə çatmışdır. Behzadın bədii nüfuzu o qədər yüksək idi ki, onun haqqında Dust Məhəmməd və Qazi Əhməd kimi sənət tarixçilərinin yazılarından məlumat alırıq. Ən etibarlı məlumat 1499 və 1524-cü ildə, Behzadın həyatı zamanı yaratdığı əsərlərdə, tanınmış tarixçi Xandəmir tərəfindən göstərilmişdir. [1]
Sənətkarın doğum tarixi dəqiq deyil və təxminən 1455-ci il ilə 1460-cı il aralığına aid edilir. Heç bir yerdə nəcib mənşəli sözlərdən bəhs etmədiyi üçün Behzadın yoxsul vətəndaş və sənətkar ailəsindən olduğuna inanılır. Tarixçilərə görə Behzad erkən yaşlarında valideynlərini itirib. Sultan Hüseyn Bayqaranın sarayında kitabdarın yüksək vəzifəsi - kitabxananın başçısı olan məşhur xəttat və sənətkar Mirək Nakkaş Xorasanidən təhsil almışdır. Bəzi mənbələr hesab edirlər ki, Behzadın müəllimi başqa bir sənətkar, Pir Seyid Əhməd Təbrizi idi.