Arxiv
Təbiət və elm 2024
Galandar Xanlar Aliyev
Azerbaijan Medical University
phd.
aliyev.qalandar@mail.ru
Nurana Ariz Gamidova
Azerbaijan Medical University
assistent
nurana.hamidova@mail.ru
Gunel Mammad Sultanova
Azerbaijan Medical University
doc.gunel@mail.ru
Ilhama Malik Karimova
Medical UniversityAzerbaijan
phd
doctor.karimova@mail.ru
Sevda Alifaga Muslimova
Azerbaijan Medical University
assistant
muslimova.seva@mail.ru
ENDOCRINOLOGY IN PREGNANCY AND OSTEOPAROSIS
Abstract
Pregnancy defines a challenging period to the mother's bones because the building of the fetal skeleton requires a substantial transfer of calcium. This process is particularly intense during the third trimester, when fetal bones experience substantial growth and calcification. The regulatory mechanisms are still poorly understood, but it seems patent that the drainage of calcium from the mother has to bear some level of deterioration of the maternal skeleton unless compensatory mechanisms of enough potency are at play. If an adequate balance is not achieved, pregnancy would define a vulnerability period for maternal bones. Osteoporosis or even fragility fractures might be conceived whether the decalcifying process is particularly intense or whether there is an osteopenic background. In fact, isolated cases of osteoporosis or fragility fractures have been described in the literature (1, 2). However, the process has to be transitory, because pregnancy has not been detected as a risk factor for postmenopausal osteoporosis.
Key words: pregnancy, postmenopausal osteoporosis, bone destroying, vitamin D, osteopenic, osteocytes Qələndər Xanlar oğlu Əliyev
Nuranə Ariz qızı Həmidova
Günel Məmməd qızı Sultanova
İlhamə Malik qızı Kərimova
Sevda Əlifağa qızı Müslümova
Hamiləlikdə endokrinologiya və osteoparoz
Xülasə
Hamiləlik zamanı qadının sümükləri üçün çətin bir dövr başlayır, çünki dölün skeletinin qurulması kalsiumun əhəmiyyətli bir transferini tələb edir. Şəkərli diabetli xəstələrdə sümük metobalizmasında dəyişikliklər qacılmazdır.Məqalədə hamiləlik zamanı və həmcinin şəkərli diabetde sümük dəyişiklikləri əsaslı araşdırılıb. Bu proses xüsusilə üçüncü trimestrdə, fetal sümüklərin əhəmiyyətli dərəcədə böyüməsi və kalsifikasiyası ilə qarşılaşdıqda intensiv olur. Əgər adekvat tarazlıq əldə olunmazsa, hamiləlik ana sümükləri üçün həssaslıq dövrünü təyin edər. Osteoporoz və ya hətta kövrəklik sınıqları, kalsifikasiya prosesinin xüsusilə intensiv olub-olmamasından və ya osteopenik fonun olub-olmamasından asılı olmayaraq düşünülə bilər. Əslində, ədəbiyyatda osteoporoz və ya kövrəklik sınıqlarının təcrid olunmuş halları təsvir edilmişdir (1, 2). Bununla belə, proses keçici olmalıdır, çünki hamiləlik postmenopozal osteoporoz üçün risk faktoru kimi aşkar edilməmişdir.
Açar sözlər: hamiləlik, postmenopozal osteoporoz, sümüklərin zədələnməsi, D vitamini, osteopenik, osteositlər
Baxış: 597