https://doi.org/10.36719/2663-4619/108/127-133
Şəmil Mahmudov
Naxçıvan Dövlət Universiteti
kimya üzrə fəlsəfə doktoru
shemilmahmudov@ndu.edu.az
İsgəndər Mehdiyev
Naxçıvan Dövlət Universiteti
mehdiyev56@mail.ru
Metal–lantanid rabitəli metalkomplekslərinin təbii seolit səthinə
çökdürülməsi prosesinin tədqiqi
Xülasə
Tədqiqat işində müəyyən edilmişdir ki, üzvi həlledicidə həll edilmiş lantanid tərkibli bəzi keçid metallarının kompleksləri [(OC)5M]3Ln (burada: M – keçid metalı: Mn, Re; Ln – lantanid metal, Gd, Lu) təbii seolit səthinə çökdürülməsi prosesi tədqiq edilmişdir. Bunun üçün qadolinium (renium) pentakarbonilmanqan (renium) metalkompleksləri sintez edilərək tədqiq edilmişdir. Alınmış [(OC)5M]3Ln∙NaX – seolit solvat tərkibli birləşmələr əvvəlcə 80-1000C, sonra isə 200–3500C-yə qədər qızdırılır ki, bu da kompleksin tam desolvatasiyasını və dekarbonilləşməsini (– CO) və müvafiq intermetallid-seolit tərkibli daha aktiv mərkəzli katalitik sistemin yaranmasını təmin edir. Müasir katalizin problemlərindən biri də yeni daha aktiv katalitik sistemlərin alınması üçün metalkomplekslərin daşıyıcılar səthinə üzvi həlledicilərlə çökdürülməsi üsulundan istifadə olunması imkanlarının araşdırılmalarının aparlımasıdır.
Açar sözlər: lantanid, seolit, metalkarbonil, metalkompleks, katalitik, hidrogenləşmə, THF
Shamil Mahmudov
Nakhchivan State University
Doctor of Philosophy in Chemistry
shemilmahmudov@ndu.edu.az
Isgandar Mehdiyev
Nakhchivan State University
mehdiyev56@mail.ru
Research of Depocition Process of Metallanthanoid Bond Metalcomplexes
on Natural Zeolite Surface
Abstract
In the article deposition process of lanthanoid containing some transition metal complexes, which were dissolved at organic solvent, [(OC)5M]3Ln (where: M – transition metal; Mn, Re; Ln –lanthanide metal; Gd, Lu) on natural zeolite surface was researched. Gadolinum (rhenium) pentacarbonylmanganese (rhenium) metalcomplexes were synthesized and researched. The obtained [(OC)5M]3Ln (NaX – zeolite solvate containing complexes first heated till 80–1000C, then till 200–3500C. This provides fully desolvatation and decarbonyling of the complexes and formation of corresponding intermetallide – zeolite containing more active centered catalytic system. One of the problems of modern catalysis is to investigate the possibilities of using the method of depositing metal complexes on the surface of carriers with organic solvents to obtain new, more active catalytic systems.
Keywords: lanthanide, zeolite, metalcarbonyl, metalcomplex, catalytic, hydrogenation, THF