DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/101/64-75
Firədun İbrahimov
ADPU Şəki filialı
https://orcid.org/0000-0002-0775-104
firedun52@gmail.com
Sevil İbrahimova
ADPU Şəki filialı
https://orcid.org/0000-0002-8944-3611
ibrahimova_57@mail.ru
TƏHSİLALANIN İDRAKI HƏKƏT MƏNTİQİNƏ GÖRƏ TƏLİM SİSTEMİNİN FƏRQLƏNDİRİLƏN ALTSİSTEMLƏRİ
Xülasə
Tədqiqat işində təlimə sistem (məxsusi idrak prosesi və psixoloji təbiətli birgə fəaliyyət olmaqla) kimi yanaşılır, L.Bertalanfin ideyasına və XX əsrin 30-cu illərindən başlayaraq dialektikanın qolu qismində formalaşmış “sistem-struktur” təhlilə istinad olunmaqla onun iki alt sistemi fərqləndirilir, bunların təbiət lərinə aydınlıq gətirilir. Bu zaman müəlliflər çoxillik təcrübələrinə və toplamış ol duqları tədqiqat materialları üzrə nəzəri ümumiləşmələrinə əsaslanmaqla nəzərdə tuturlar ki, təlim sistemilə onun ehtiva etmiş olduğu altsistemlərin və təbiətlərinə aydınlıq gətirilən altsistemlərin öz aralarındakı dialektikanın aşkarlanması bu proseslə bağlı pedaqoji fikrin və prosesin özünün təkmilləşdirilməsi nöqteyi-nəzər dən daha etibarlı və səmərəli yoludur.
Açar sözlər: təlim sistemi, altsistem, idraki hərəkət məntiqi, izahlı-illüstrativ, peproduktiv altsistem, problemli öyrənməni ehtiva edən altsistem, problem situasi yası, alqoritm, alqoritmik mədəniyyət, intuisiya, analitik və evristik məntiq
Firdun Ibrahimov
ASPU Sheki branch
https://orcid.org/0000-0002-0775-104
firedun52@gmail.com
Sevil Ibrahimova
ASPU Sheki branch
https://orcid.org/0000-0002-8944-3611
ibrahimova_57@mail.ru
Differentiated subsystems of the learning system according to the cognitive
logic of the learner
Abstract
In the research work, training is treated as a system (being a specific cognitive process and a joint activity of a psychological nature). Referring to the idea of L. Bertalan and the “system-structural” analysis, which has been formed as a branch of dialectics since the 30s of the XX century, its two subsystems are distinguished, the nature of which is clarified. In this case, based on their many years of experience and theoretical generalizations on the research materials they have accumulated, the authors claim that the detection of the dialectics of the subsystems and subsystems that contain it through the training system is a more reliable and efficient way from the point of view of improving the pedagogical idea and the process itself.
Keywords: learning system, subsystem, cognitive logic of action, explanatory-illustrative, reproductive subsystem, subsystem containing problematic learning, problem situation, algorithm, algorithmic culture, intuition, analytical and heuristic logic