DOI: https://doi.org/10.36719/2707-1146/42/21-27
Mahnur Jafarli
Ministry of Science and Education of the Republic of Azerbaijan
Nakhichevan State University
doctor of philosophy in chemistry
mahnurceferli@ndu.edu.az
Huseyn Imanov
Ministry of Science and Education of the Republic of Azerbaijan
Nakhichevan State University
PhD in chemistry
huseyn.imanov1991@gmail.com
THE SORPTION OF NON-FERROUS METAL-IONS BY CHELATING RESINS
Abstract
Conditions of sorption equilibrium of copper, zinc, cadmium and lead-ions by chelatforming resins Amberlite IRC-748 and Duolite C 467 depending on the degree of neutralization of their ionogenic groups, the acidity of the medium and concentration of solutions were studied. Sorption isotherms were established, Langmuir and Freundlich models were proposed. In all cases, the selectivity is governed by the enthalpy factor with heat release and entropy reduction. . Changing the experimental conditions (without interruption and with interruption) significantly affects the rate of ion sorption by the studied ion exchangers. This allows us to conclude that internal diffusion plays a significant role in the processes under study. Thermodynamic of these processes is considered at ideal ionite phase - the activity coefficients of absorbed ions in a solid phase haven't been taken into account. The calculated values of the diffusion coefficient, activation energy, activation entropy, enthalpy, free energy and entropy multiplier of all studied processes are given.Keywords: ion exchangers, sorption isotherms, isotherm equations, Langmuir and Freundlich models, kinetic and thermodynamic quantities
Mahnur Cəfərli
Azərbaycan Respublikasi Elm və Təhsil Nazirliyi
Naxçivan Dövlət Universiteti
kimya üzrə fəlsəfə doktoru
mahnurceferli@ndu.edu.az
Huseyn Imanov
Azərbaycan Respublikasi Elm və Təhsil Nazirliyi
Naxçivan Dövlət Universiteti
kimya üzrə fəlsəfə doktoru
UOT 543.54:544.72
Əlvan metal ionlarının xelatəmələgətirici ionitlərlə sorbsiyası
Xülasə
Duolite C-467 və Amberlite IRC-748 ionitləri ilə Cu2+, Zn2+, Cd2+ və Pb2+ ionlarının sorbsiya tarazlığının şəraitləri, onların inogen qruplarının neytrallaşma dərəcəsindən, mühitin turşuluğundan və məhlulların konsentrasiyasından asılı olaraq öyrənilmişdir. Sorbsiya izotermləri qurulmuş, Lenqmyür və Freyndlix modelləri təklif olunmuşdur. Bütün hallarda seçicilik, istilik ayrılması və entropiyanın azalması ilə entalpiya amili tərəfindən idarə olunur. Təcrübə şərtlərinin dəyişdirilməsi (fasiləsiz və fasilə ilə) öyrənilən ionitlər tərəfindən ionların sorbsiya sürətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. Bu, öyrənilən proseslərdə daxili diffuziyanın əhəmiyyətli rol oynadığı qənaətinə gəlməyə imkan verir. Bu proseslərin termodinamikası ideal ionit fazada nəzərə alınır - bərk fazada udulmuş ionların aktivlik əmsalları nəzərə alınmamışdır. Tədqiq olunan bütün proseslərin diffuziya əmsalı, aktivləşmə enerjisi, aktivləşmə entropiyası, entalpiya, sərbəst enerji və entropiya çarpanının hesablanmış qiymətləri verilmişdir.
Açar sözlər: iondəyişdiricilər, sorbsiya izotermləri, izoterm tənlikləri, Lenqmyür, və Freyndlix modelləri, kinetik və termodinamik kəmiyyətlər