Arxiv
Elmi iş - 2024
Möhsün Zellabdin oğlu Nağısoylu
AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu
YENİ AŞKARLANMIŞ “DƏDƏ QORQUD” ƏLYAZMASI: EPOSUN YENİ BİR VARİANTI
Açar sözlər: əlyazma, adlandırma, boy, başlıq, bədii tərtib, folklor
Key words:manuscript, nameing, party, title, artistic composition, folklore
Ключевые слова: рукопись, наименование, часть, название, художественная оформление, фольклор
2019-cu il türk dünyası, bütövlükdə türkologiya üçün əlamətdar bir hadisə ilə yadda qaldı: oğuzların ana kitabı “Dədə Qorqud”un yeni bir əlyazması aşkarlandı. Əlyazmanın mətni qısa bir müddətdə Türkiyədə Yusif Azmun, Mətin Ekici və 4 nəfərlik heyət: Naser Xaze Şahgüli, Yaqubi Vəliullah, Ağtabai Şahruz və Behzad Sara tərəfindən nəşr edilmişdir. Əsər həmçinin İranda və Azərbaycanda çapa hazırlanmışdır. Yeni əlyazma Türkiyədə üç adla: “Dədə Qorqudun üçüncü əlyazması” (Y.Azmun), “Dədə Qorqud kitabı. Türkistan/Türkmən səhra nüsxəsi” (M.Ekici) və “Dədə Qorqud kitabının Günbət yazması” (N.Şahgüli və b.), Azərbaycanda isə “Kitabi-Dədə Qorqud”un üçüncü əlyazması” (Ramiz Əskər) adları ilə çap olunmuşdur. Əlyazmanın çox qısa müddətdə bir neçə dəfə nəşr olunmasının başlıca səbəblərindən biri də, fikrimizcə, onun həcminin kiçik olması ilə (31 vərəq) bağlıdır. Yeni aşkarlanmış əlyazma “Türkologiya” jurnalının 2019-cu il, 3-cü sayında (səh.86-121), eləcə də keçən ilin oktyabr ayında Azərbaycan Dillər Universitetində “Sovet-Türk kollokviumu”nun 30 illiyinə həsr edilmiş dəyirmi masada geniş müzakirə olunmuşdur. Sonuncu müzakirədə biz də iştirak etmiş və əlyazma ilə bağlı bəzi məsələlərə öz münasibətimizi bildirmişik (Türkologiya, N4, 2019, səh. 34-97). Bu yazıda isə əlyazmanın özü və onun nəşrləri haqqında bəzi fikir və mülahizələrimizi diqqətə çatdırırıq.
Baxış: 1015