DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/89/300-304
Şəhla Əsgərova
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
shahla.doctor@mail.ru
Fəridə Qurbanova
Azərbaycan Tibb Universiteti
Qubaxanım Hacızadə
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Şəhla Yusubova
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
HAMİLƏLİKDƏ DƏRMANLARIN FARMAKOKİNETİKASI
Xülasə
Hamiləlik inkişaf etməkdə olan dölün ehtiyaclarını ödəmək üçün bir çox proses tələb edir. Fizioloji və anatomik dəyişikliklərin baş verdiyi dövrdür. Bu dövrdə tənəffüs sistemində, ürək-damar sistemində, qan dövranı sistemində, ifrazat sistemində və mədə-bağırsaq sistemində (MBS) dəyişikliklər hamiləliklə bağlı pozğunluqlara səbəb ola bilər və qəbul edilən dərmanların farmakokinetik və farmakodinamik xüsusiyyətlərini dəyişə bilər; dərmanların sorulması, paylanması, metabolizması və xaric edilməsi prosesini əhatə edən farmakokinetik faza; Plazma albumin konsentrasiyasının azalması, ürək atışının artması, mədə pH-sının artması, bağırsaq hərəkətliliyinin azalması və glomerular filtrasiya sürətinin (GFS) artması kimi dəyişikliklərdən təsirlənir. Dərman-qida elementlərinin qarşılıqlı əlaqəsi dərman və qida maddəsi, daha geniş mənada dərman və çoxsaylı qida maddələri, qida maddələri və ya digər pəhriz komponentləri və qidalanma vəziyyəti arasında fiziki-kimyəvi, fizioloji və patofizioloji əlaqələr kimi müəyyən edilir. Nəticə olaraq, hamiləlik zamanı problemlərin və xəstəliklərin farmakoloji müalicəsində dərman və qida maddələri arasında qarşılıqlı təsir nəzərə alınmalıdır. Bu məqalədə hamiləlik zamanı müşahidə edilən fizioloji dəyişikliklərin farmakokinetik xüsusiyyətlərə və mümkün qida, qida və dərman qarşılıqlı təsirlərinə təsirini qiymətləndirmək məqsədi daşıyır.
Açar sözlər: hamiləlik, dərmanlar, fizioloji dəyişikliklər, farmakokinetika, patofizioloji əlaqələr
Shahla Asgarova
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
shahla.doctor@mail.ru
Farida Gurbanova
Azerbaijan Medical University
dr.qurbanova@mail.ru
Gubakhanim Hajizade
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
hacizade@mail.ru
Shahla Yusubova
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
kombc@mail.ru
Pharmacokinetics of drugs in pregnancy
Abstract
During pregnancy, many physiological and metabolic alterations occur to support the requirements of the developing fetus. Alterations associated with the respiratory, cardiovascular, hematological, urinary, and gastrointestinal systems (GIS) may result in pregnancy-related disorders and may change the pharmacokinetic or pharmacodynamic characteristics of received drugs; the pharmacokinetic phase of drugs include their absorption, distribution, metabolism, and excretion. This involves reduced plasma albumin concentrations, increased cardiac output, increased gastric pH, reduced intestinal motility, and increased glomerular filtration rate (GFR). Drug-nutrient interactions are defined as physicochemical, physiological, and physio pathological interactions between a drug and a nutrient as well as between a drug and food, multiple nutrients, other dietary components, or nutritional status of the body. Understanding the impact of these changes on drug pharmacokinetic properties and food, drug-nutrient interactions are essential to ensure/optimize maternal health and fetal development. As a consequence, drug-nutrient interactions over the course of the pharmacological treatment of complications and disease during pregnancy should be considered. The purpose of this review is to summarize physiological changes during pregnancy and their effects on pharmacokinetic properties and to evaluate potential food, nutrient, and drug interactions
Keywords: pregnancy, drugs, physiological changes, pharmacokinetics, pathophysiological relationships