DOI: https://www.doi.org/10.36719/2663-4619/75/50-55

AMEA  Memarlıq və İncəsən İnstitutu

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, böyük elmi işçi

Məqalədə, “Yeni Osmanlı Cəmiyyəti”nin yaradıcılarından olan Namiq Kamalın “Vətən, yaxud Silistrə” (1873), “Akif bəy” (1874), “Cəlaləddin, Xarəzim şahı” (1885), “Qara bəla” (1885) əsərlərinə müraciət edilir. Türkdilli ölkələrin ədəbiyyatına vətən, azadlıq, mübarizə, inqilab mövzusunun gətirilməsi ilk dəfə N.Kamalın adı ilə bağlı olmuşdu. Bu mövzuda yazdığı əsərlərlə bağlı olaraq dəfələrlə sürgünə məruz qalan müəllif, öz ideyasından dönməmiş, sürgündə olarkəndə belə yeni-yeni əsərlər yazıb. Özünün rejissorluğu ilə hazırlanan 1 aprel 1873-cü ildə Gedikpaşa teatrında tamaşaçılara göstərilən “Vətən, yaxud Silistrə” əsəri güclü əks-səda oyadaraq, Vətənə məhəbbət hissi ilə dolu olan bu əsərin tamaşasından sonra tamaşaçılar “Yaşasın Vətən” sözlərini ucadan deyə-deyə küçələrdən keçirdilər. Eyni zamanda, “Vətən, yaxud Silistrə” əsərinin Azərbay­can­dakı tamaşası da güclü ək-səda doğurub. Xalqımızın milli azadlıq hərakatının güclənməsinə, oyanışına böyük təkan verib. 

The article deals with the works such as “Homeland or Silistra” (1873), “Akif Bey” (1874), “Jalaleddin, Kharazim Shah” (1885), “Black Plague” (1885) by Namig Kamal, who was one of the founders of “New Ottoman Society”. The introduction of the theme of homeland, freedom, struggle and revolution in the literature of Turkic-speaking countries was first associated with the name of N.Kamal. The author, who was repeatedly exiled due to his works on this topic, did not change his mind and wrote new works even when he was in exile. The play “Homeland or Silistra”, directed by him and staged on April 1, 1873 at the Gedikpasha Theater, caused a strong reaction, the audience passed through the streets shouting the words “Long live the homeland”after the staging this play,which is full of love for the homeland. At the same time, the performance of “Homeland or Silistra” in Azerbaijan caused a strong reaction. It gave a great impetus to the strengthening and awakening of the national liberation movement of our people.