DOI: https://doi.org/10.36719/2707-1146/26/7-11
Gulnara Hasan Aliyeva
Azerbaijan Medical University
doctor of philosophy in medicine
Fuad Faiq Hasanov
Azerbaijan Medical University
doctor of philosophy in medicine
Nigar Nasib Qasimova
Azerbaijan Medical University
Mehriban Khalil Huseynova
Azerbaijan Medical University
doctor of philosophy in medicine
FLUORIDE NEGATIVE IMPACT ON HUMAN HEALTH
Abstract
Fluoride inhibits demineralization and promotes remineralization in enamel. Acid resistant fluorapatite, fluorhydroxyapatite, calcium-fluoride formations are seen after systemic or topical fluoride applications. Water, salt and milk fluoridation, tablets, drops are used for systemic; toothpastes, rinses, varnish, gels are used for topical administration. Dental and skeletal fluorosis can be seen in chronic toxicity. Skeletal deformation, growth retardation occurs with bone accumulation and accumulation and adverse effects may occur in soft tissues like liver, kidney, brain and cerebellum. Neurodegenerative changes in the central nervous system has been shown in animal studies. Studies that associated high fluoride consumption and low Intelligence Quotient (IQ) levels were performed in countries like India, China with high fluoride in natural drinking water where the deficiencies in evaluating other factors in these studies doubt their reliability. Blood values and, therefore the differences in the accumulation in tissues after systemic and topical fluoride applications were taken into account while the overall effect of fluoride on human health are discussed.
Keywords: fluoride, fluorosis, acute toxicity, chronic toxicity, intelligence
Gülnarə Həsən qızı Əliyeva
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Fuad Faiq oğlu Həsənov
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Nigar Nəsib qızı Qasımova
Azərbaycan Tibb Universiteti
Mehriban Xəlil qızı Hüseynova
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Flüorun insan sağlamlığına mənfi təsiri
Xülasə
Flüor demineralizasiyaya maneə törədir və minada remineralizasiyanı təşviq edir. Ftoridlərin sistemli və ya yerli tətbiqindən sonra turşuya davamlı flüorapatit, flüorhidroksiapatit, kalsium-flüorid birləşmələri müşahidə olunur. Ftoridlərin sistemli tətbiqi üçün su, duz və süd fluoridasiyası, tabletlər, damcılar istifadə olunur; diş pastaları, durulamalar, laklar, jellər yerli tətbiq üçün istifadə olunur. Flüorid əsas fəaliyyətini yerli tətbiqdən sonra tüpürcək və lövhədə aşağı səviyyədə aşkar edildikdə göstərir. Skelet deformasiyası, böyümə geriliyi sümüklərin yığılması ilə baş verir və qaraciyər, böyrək, beyin və beyincik kimi yumşaq toxumalarda mənfi təsirlər meydana gələ bilər. Heyvanlar üzərində aparılan tədqiqatlarda mərkəzi sinir sistemində neyrodegenerativ dəyişikliklər göstərilmişdir. Flüorun insan sağlamlığına ümumi təsiri müzakirə edilərkən qan dəyərləri və buna görə də sistemli və topikal flüorid tətbiqindən sonra toxumalarda yığılmadakı fərqlər nəzərə alınmışdır.
Açar sözlər: flüorid, flüoroz, kəskin toksiklik, xroniki toksiklik