Arzu Quliyeva
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti
magistrant
DRAMATİK TEATRDA MUSİQİNİN ROLU VƏ VƏZİFƏLƏRİ
Xülasə
Məlum olduğu kimi, musiqi və teatr sənətlərinin rüşeymləri paralel şəkildə inkişaf etmiş, zaman keçdikcə müəyyən müstəqil formalara ayırlmışlar. Lakin teatr sənəti yaranışından tamaşalarda musiqidən istifadə edilmişdir. Teatra xorla daxil olan musiqi tamaşanın strukturunda getdikcə daha geniş funksiya daşımağa başlamışdır. Belə ki, məqalədə teatr sənətində, xüsusən də dramatik teatrda musiqinin rolu və vəzifələrindən bəhs olunur. Həmçinin dünya teatrından və Azərbaycan teatr tamaşalarından nümunələr çəkilərək həmin tamaşalardakı musiqi tərtibatı haqqında mözvulara toxunulmuşdur. Musiqinin əslində tamaşanın ideya mahiyyətinin açılmasında, obrazların daxili aləmlərinin, hiss və duyğularının necə əks olunduğunu adı çəkilən teatr tamaşalarının nümunələrində aydın şəkildə başa düşmək olur. Teatr tariximizin ən görkəmli rejissorları onların fikir və ideyalarını əks etdirməyi bacaran, sırf o tamaşalar üçün musiqi əsərləri bəstələyə biləcək dahi bəstəkarlarla çalışmışlar. Teatr tamaşalarının uğurlu olmasının amillərindən biri rejissorun verdiyi qurulşdursa, digəri bəstəkarın bəstələdiyi musiqinin tamaşanın ab-havasına uyğun olması, aktyorların obrazlarını əks etdirməsi və tamaşaçının qavrayışına təsir edə bilməsidir. Buna görə də rejissorun fikir və ideyaları bəstəkarın fikirləri ilə üst-üstə düşməlidir.
Açar sözlər: teatr, musiqi, tamaşa, rejissor, bəstəkar, ideya, obraz
Arzu Guliyeva
Azerbaijani State University of Culture and Arts
master student
Role and duties of music in dramatic theatre
Abstract
As it is known, the embryos of music and theater arts developed in parallel, and time by time they were separated into certain independent forms. But the music has been used in performances since the beginning of theater art. The music that entered to the theater with the choir has began to play a wider role in the structure of performances. So, in the scientific article talks about the role and tasks of music in theater art, especially in dramatic theater. Also, taken examples from the world theater and from the performances of Azerbaijani theater, and the themes of music composition in those performances were touched upon. Music actually reveals the idea essence of the play, and how the inner worlds, feelings and emotions of the characters are reflected in the examples of the mentioned theater performances. The most prominent directors of our theater history worked with genius composers who were able to express their thoughts and ideas, and who could compose musical pieces just for those performances. If one of the factors of the success of theater performances is the structure given by the director, the other is that the music composed by the composer matches the atmosphere of the performance, reflects the characters of the actors and can influence the audience's perception. Therefore, the thoughts and ideas of the director should coincide with the thoughts of the composer.
Keywords: theater, music, performance, director, composer, character