DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/25/68-73
Kəmalə Sadıqova
AzR Elm və Təhsi Nazirliyi Dendrologiya İnstitutu
BİOLOGİYA TƏDRİSİNDƏ YOVŞAN CİNSİNİN BƏZİ NÖVLƏRİNİN
TƏYİNİNDƏ ƏYLƏNCƏLİ MƏŞGƏLƏLƏRİN TƏTBİQİ
Xülasə
Məqalədə biologiyanın tədrisində Asteracea Dumort (mürəkkəbçiçəklilər) fəsiləsinə mənsub olan polimorf Artemisia L. cinsinin bəzi növlərinin təyinində nəzəri-praktiki əyləncəli məşqələlərin rolu haqqında məlumat verilir. Tərəfimizdən elmi-tədqiqat yovşan çinsinin 2 növü: Tərxun-Artemisia dracunculus L. və Dəniz yovşanı-Artemisia maritima L. bioekoloji xüsusiyyətləri öyrənilmiş, çiçəyinə, toxumuna, yarpaqlarına, qabığına, çətirinə, hündürlüyünə görə sistematik qruplaşdırılmışdır. Növlərin təyin edilməsi üçün morfoloji əlamətlərinə görə təyinediçi açarlar tərtib edilmişdir. Qeyd edək ki, Azərbaycan florasında yovşanın 16 (bəzi məlumatlara görə 42) növü yayılmışdır. Cinsin Dəniz yovşanı-Artemisia maritima L. növü Azərbaycanda Xəzər dənizkənarı ərazilərdə yayılmışdır. Tərxun-(Artemisia dracunculus L.) növü isə mədəni halda becərilir. Tədqiqatda mülayim subtropik iqlimə malik Abşeron ərazisində dənizkənarı marşurutlar üzrə A. maritima L. növünün əldə olunan şəkillərindən və herbarilərindən, eyni zamanda Dendrologiya İnstitutunun eksperimental sahəsində becərilən hər 2 yovşan növündən əyani vəsait kimi istifadə edilmişdir. Apardığımız tədqiqat işində şagird və tələbələrin bitkilərə maraq dairəsini artırmaq məqsədi ilə çoxlu sayda tapmaca, viktorina, krossvordlar tərtib olunmuşdur. Tərtib olunan bu iayihiyələr otaq şəraitində və açıq sahələrdə nümayiş etdirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Açar sözlər: tədris, biologiya, bitki, növ, təyinedici, nəzəri-praktiki əhəmiyyəti
Kamala Sadigova
AR Ministry of Science and Education
Institute of Dendrology
DOI: 58.002
Application of funny exercises in appointment of some species of artemisia in biological study
Abstract
The article provides information on the role of theoretical-practical exercises in the identification of some species of the polymorphic Artemisia L. genus, belonging to the Asteracea Dumort family, in the teaching of biology. We studied the bioecological characteristics of 2 types of wormwood: tarragon - Artemisia dracunculus L. and sea wormwood - Artemisia maritima L., and systematically grouped them according to their flowers, seeds, leaves, barks, umbrellas, and heights. In order to determine the species, descriptive keys were compiled according to their morphological characteristics. Note that there are 16 (according to some reports 42) types of wormwood in the flora of Azerbaijan. The species Artemisia maritima L. is common in the Caspian coastal areas of Azerbaijan. The type of tarragon (Artemisia dracunculus L.) is cultivated culturally. In the study, photographs and herbariums of A. maritima L. along the coastal routes in the Absheron region with a mild subtropical climate, as well as both types of wormwood grown in the experimental field of the Dendrology Institute, were used as visual aids. In our research, a large number of puzzles, quizzes, and crosswords have been prepared in order to increase the interest of students in plants. These compilations are designed to be displayed indoors and outdoors.
Keywords: teaching, biology, plant, species, determinant, theoretical-practical significance