DOI: https://doi.org/10.36719/2707-1146/41/41-46
Hafiz Muxtarov
AR Elm və Təhsil Nazirliyi
Zoologiya İnstitutu
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Sevinc Rəcəbova
AR Elm və Təhsil Nazirliyi
Zoologiya İnstitutu
Zivərxanım İbrahimli
AR Elm və Təhsil Nazirliyi
Zoologiya İnstitutu
UOT 598.2.9.
QARABAĞ ƏRAZİSİNİN ORNİTOFAUNASI NÖVLƏRİNİN QORUNMA STATUSU VƏ KONVENSİYALARA MÜNASİBƏTİ
Xülasə
Qarabağın təbii-coğrafi şəraitinin rəngarəngliyi bu bölgədə müxtəlif ekoloji qruplara mənsub quş növlərinin məskunlaşmasına, nəsil verməsinə, qışlamasına şərait yaratmışdır. Azərbaycanının müasir ornitofaunasına mənsub 407 növün 288-i (72%) Qarabağ ərazisində qeydə alınıb. Bunların arasında oturaq, qışlamağa və ya nəsl verməyə gələn köçəri, habelə miqrasiya yolunun azaraq təsadüfən gələn quş növləri də olur. Qarabağın ornitofaunasının öyrənilməsi əsasən işğaldan əvvəlki dövrdə aparılsa da, növlərin ekoloji vəziyyəti mövcud materiallar əsasında qiymətləndirilmişdir. Bu növlərin sırasında yerli, regional və beynəlxal səviyyəli qorunma statuslarına malik müxtəlif quş növləri vardır.
Məqalədə ilk dəfə olaraq mövcud ədəbiyyat materiallarına əsasən Qarabağın ornitofaunasının Beynalxalq Saziş və Konvensiyalara münasibəti araşdırılmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, Qarabağın ornitofaunasına mənsub növlərin 28-i Qlobal mühafizə statusuna malikdir, 55 növ Azərbaycan Respublikasının ”Qırmızı Kitab”ına (2023) daxil edilmişdir.
Açar sözlər: Qarabağ ərazisi, quşlar faunası, beynalxalq saziş və konvensiyalar, “Qırmızı Kitab”, bioloji müxtəliflik, nadir növlər
Hafiz Mukhtarov
AR Ministry of Science and Education
Institute of Zoology
PhD in Biology
Sevinj Rajabova
AR Ministry of Science and Education
Institute of Zoology
Zivirkhanim Ibrahimli
AR Ministry of Science and Education
Institute of Zoology
UOT 598.2.9.
Conservation status of ornitho fauna species of Karabagh territory and
relationship to conventions
Abstract
The diversity of the natural and geographical conditions of Karabakh has created conditions for the settlement, breeding and wintering of bird species belonging to various ecological groups in this region. 288 (72%) of 407 species belonging to the modern bird fauna of Azerbaijan were recorded in the territory of Karabakh. Among them, there are sedentary, migratory birds that come to winter or breed, as well as bird species that come by chance after losing their migration path. Although the study of the ornithofauna of Karabakh was carried out mainly in the pre-occupation period, the ecological status of the species was evaluated based on the available materials. Among these species, there are various bird species with local, regional and international conservation statuses.
In the article, for the first time, based on available literature materials, the attitude of Karabakh's ornithofauna to International Agreements and Conventions was investigated. It was determined that 28 of the species belonging to Karabakh's bird fauna have global protection status, 55 species are included in the "Red Book" of Azerbaijan Republic.
Keywords: Karabakh territory, bird fauna, international agreement and conventions, "Red Book", biological diversity, rare species