DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/100/172-176
Shafag Mammadova
Baku State University
master student
STANDARDIZED TERMS OF CONTRACT IN THE CONTEXT OF
UNFAIR CONTRACT TERMS
Abstract
Due to the shifting social norms, cultural standards, and demands in today's world, the law is also changing and attempting to strike a balance between justice and modern solutions. The notion of freedom of contract, which is fundamental to both liberal and private legal systems, has undergone several limitations since the Industrial Revolution, contributing to the evolution of law. Standardized terms of contract are included in contracts used in many fields such as banking, insurance, travel, transport and labor law. In terms of standardized terms of contract, these two points should not be overlooked. The first of these is that the will of the parties is essential within the scope of freedom of contract. In markets dominated by competitive conditions, conditions agreed by negotiation or bargaining should not be interfered with, even if it is against the consumer. The second is that non-negotiated conditions do not impose obligations against the consumer contrary to the principle of honesty. In consumer transactions other than the standardized terms of contract where the seller or provider is not in a dominant position, the main thing is that the parties mutually negotiate and accept their performance obligations.
Keywords: freedom of contract, standardized terms of contract, unfair contract terms, vertical agreements, consumer
Şəfəq Məmmədova
Bakı Dövlət Universiteti
magistrant
shafagmammadova84@gmail.com
Standart müqavilə şərtləri haqsız müqavilə şərtlərinin konteksində
Xülasə
Müasir həyatda mədəni kodların, sosial həyat və ehtiyacların dəyişməsi ilə qanun da təkmilləşir və günə uyğun həllər çıxararaq ədalətin tarazlığını təmin etməyə çalışır. Liberal və fərdiyyətçi hüquq sistemlərinin əvəzsiz prinsipi olan müqavilə azadlığı da Sənaye İnqilabı ilə başlayan prosesdə bir çox cəhətdən məhdudlaşdırılaraq hüququn təkamülündə iştirak etmişdir. Bank işi, sığorta, səyahət, nəqliyyat və xidmət hüququ kimi bir çox sahədə istifadə edilən müqavilələrdə ümumi əməliyyat şərtləri yer alır. Standart müqavilə şərtləri baxımından aşağıdakı iki məsələ diqqətdən kənarda qalmamalıdır. Bunlardan birincisi, müqavilə azadlığı çərçivəsində tərəflərin iradəsinin əsas olmasıdır. Rəqabət şəraitinin hökm sürdüyü bazarlarda, istehlakçının ziyanına olsa belə, danışıqlar və ya sövdələşmə yolu ilə razılaşdırılmış şərtlərə müdaxilə edilməməlidir. İkincisi, razılaşdırılmamış şərtlər istehlakçıya qarşı dürüstlük prinsipinə zidd öhdəliklər qoymamasıdır. Satıcı və ya təchizatçının üstünlük təşkil etmədiyi standart müqavilə şərtlərindən başqa istehlak əməliyyatlarında əsas odur ki, tərəflər qarşılıqlı danışıqlar aparsınlar və icra öhdəliklərini qəbul etsinlər.
Açar sözlər: müqavilə azadlığı, müqavilənin standart şərtləri, haqsız müqavilə şərtləri, vertical razılaşmalar, istehlakçı