DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/100/54-61
Fizzəxanım Nurizadə
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti
magistrant
fizzamazahirova@gmail.com
XX ƏSR MEMARLIĞI, DÖVRÜN TANINMIŞ MEMARLARI
Xülasə
XX əsrdə Azərbaycan memarlığı daha da inkişaf etməyə başladı. Azərbaycan memarlığında yeni bir mərhələ başladı. Milli memarlıq ənənələri Avropa üslubu ilə birləşərək əzəmətli və möhtəşəm abidələr ərsəyə gətirdi. XX əsrdə memarlıqda geniş yayılmış istiqamət Le Korbuzye tərəfindən yaradılmış konstruktivizm idi. Memarlıqda daş və ağaclardan deyil, şüşə və dəmir-beton konstruksiyalardan istifadə edilir. Konstruktivizmin 5 prinsipi geniş istifadə olunur: sütunlar üzərində dayanan tikili, fasadın sərbəst kompozisiyası, zolaqvari pəncərələr, düz terras, kontruksiya daxilində sərbəst planlaşdırma. Bu istiqamətin Azərbaycanda əsas nümayəndəsi Mikayıl Hüseynov olmuşdur. Mikayıl Hüseynov Bakıda yerləşən bir çox memarlıq nümunələrinin müəllifi olmuş, XX əsr milli memarlıq tarixində xüsusi yer tutmuşdur.
XX əsrdə artıq irihəcmli tikililər, 2, 3 mərtəbəli binalar inşa olunurdu. Bakıda həm yerli, həm avropalı memarlar işləyirdi. Buda öz növbəsində memarlığın inkişafına müsbət təsir göstərmişdi. XX əsrdə artıq metro stansiyalar yardılmağa başladı. İlk dəfə dənizdə, polad dirəklər üzərində Neft Daşları şəhərciyi salındı. XX əsrdə Mikayıl Hüseynov, Sadiq Dadaşov, Altay Mir-Bağırov, H.Qədimov, Ş.Zeynalova və s kimi yerli, İ.K.Ploşko kimi avropalı memarlar yaşayıb yaratmışdılar.
XIX – XX əsrdə Azərbaycan memarlığına yeniliklər gətirən bir çox memarlar haqqında danışa bilərik. Bakıda həm yerli həm də avropalı memarlar yaşayıb yaratmışdılar. Hətta bir çoxlarının inşa etdiyi memarlıq abidəsi hələdə ölkəmizi bəzəyir. Avropada təhsil almış azərbaycanlı memarlar avropalı memarlar ilə birlikdə Azərbaycanda çox gözəl işlər ərsəyə gətirmişdilər
Açar sözlər: XX əsr memarlığı, memarların həyat və yaradıcılığı, konstruktivizm, yeni üslublar, metro stansiyalar, Neft Daşları layihəsi
Fizzakanim Nurizada
Azerbaijan State University of Culture and Arts
master student
fizzamazahirova@gmail.com
20th century architecture, famous architects of the time
Abstract
Azerbaijani architecture began to develop further in the 20th century. During this period, a number of innovations appeared. A new stage begins in Azerbaijan’s architecture. National architectural traditions combining with European style create magnificent and perfect monuments. In the 20th century, a widespread trend in architecture was constructivism, created by Le Corbusier. Glass and reinforced concrete structures are used in architecture, replacing stones and trees. There are mainly 5 principles of constructivism that are widely used: building standing on columns, free composition of the facade, strip windows, flat terrace, free planning within the structure. Mikayil Huseynov was the main representative of this trend in Azerbaijan. Mikayil Huseynov was the author of many architectural examples located in Baku, and occupied a special place in the history of national architecture of the 20th century.
In the 20th century, large-scale buildings, 2 and 3 floored buildings were built. Both local and European architects worked in Baku. And this in turn, had a positive impact on the development of architecture. In the 20th century, subway stations began to be built. For the first time, an oil rig was built on steel poles in the sea. Local architects such as Mikayil Huseynov, Sadiq Dadashov, Altay Mir-Bagyrov, H.Gadimov, Sh.Zeynalova, etc., and European architects such as I.K.Ploshko lived and created in the 20th century.
We can talk about many architects who brought innovations to Azerbaijani architecture in the 19th - 20th centuries. Both local and European architects lived and created in Baku. Even the architectural monument built by many people still decorates our country. Azerbaijani architects who studied in Europe created many beautiful works in Azerbaijan together with European architects
Keywords: 20th century architecture, life and creativity of architects, constructivism, new styles, subway stations, Oil Stones project