DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/103/126-131
Flora Tağıyeva
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Cavanşir Rəhimov
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Şahin Süleymanov
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb xidməti polkovniki
department_medical_prophylaxis@amu.edu.az
Dəstə Qasımova
Azərbaycan Tibb Universiteti
Pəri İsaqova
Azərbaycan Tibb Universiteti
TRAVMATİZM – QEYRİ-İNFEKSİON XƏSTƏLİK KİMİ
Xülasə
Travmatizm ciddi tibbi-sosial problem təşkil edir. Bioloji və sosial amillərdən asılı olan travmatizmin populyasiyada geniş yayılmış patologiya kimi öyrənilməsini epidemioloji diaqnostika metodlarından istifadə etməklə aparılması məqsədəuyğundur. Bu zaman epidemioloji diaqnostikanın predmeti travmatizmə məruz qalan bütün əhali qrupu, yəni bütün əhali sayılır.
Əhalinin xəstələnməsinin və ölümünün çoxsaylı səbəbləri arasında travmalar patologiyanın bir növü kimi son dərəcə aktual əhəmiyyət kəsb etmişdir. Belə ki, dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin əhalisi arasında birincili əlilliyin və ölümün bütün səbəbləri arasında travmalar üçüncü yer (şiş və ürək-damar xəstəliklərindən sonra), əmək qabiliyyətli yaşda olan şəxslərdə isə ölümün səbəbləri arasında birinci yerdə dayanır. Travmalar gənc yaşlı şəxslərin (uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər) patologiyasında üstünük təşkil edir. Travmatizmin ən yüksək səviyyəsi kişilərdə 20-49 yaşda, qadınlarda isə 30-59 yaşda qeydə alınır, bu zaman bütün yaş qruplarında bu göstərici kişilərdə xeyli yüksəkdir. Kişi əhalisi arasında 15-30 yaşda travmalar xəstələnmənin, əlilliyin və ölümün başlıca səbəbidir.
Açar sözlər: travmatizm, istehsalat, məişət, küçə, məktəb, idman travmaları
Flora Taghiyeva
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
Javanshir Rahimov
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
Shahin Suleymanov
Azerbaijan Medical University
Medical Service Colonel
department_medical_prophylaxis@amu.edu.az
Dasta Gasimova
Azerbaijan Medical University
Peri Isagova
Azerbaijan Medical University
Traumatism as a non-infectious disease
Abstract
Traumatism is a serious medical and social problem. It is appropriate to study traumatism, which depends on biological and social factors, as a widespread pathology in the population, using epidemiological diagnostic methods. At this time, the subject of epidemiological diagnostics is considered to be the entire population group exposed to trauma, that is, the entire population.
Among the numerous causes of illness and death of the population, traumas have become extremely important as a type of pathology. so that among the population of the developed countries of the world, among all the causes of primary disability and death, traumas take the third place (after tumors and cardiovascular diseases), and among people of working age, traumas take the first place among the causes of death. They predominate in the pathology of young adults (children, adolescents, young people). The highest level of traumatism is recorded in men aged 20-49 years, in women 30-59 years, while this indicator is much higher in men in all age groups. Among the male population, traumas at the age of 15-30 are the main cause of morbidity, disability and death.
Keywords: traumatism, industrial, domestic, street, school, sports traumas