https://doi.org/10.36719/2789-6919/43/75-81
Mənsur Xaspoladov
Viqas Med psixoloji mərkəz
https://orcid.org/0000-0002-8607-4996
xmensur@maill.ru
Autizmli uşaqlarda intellektual inkişafa yönəlik terapiyalar
Xülasə
Bu məqalə autizm spektr pozuntusu (ASP) olan uşaqlarda intellektual inkişafı dəstəkləmək üçün müxtəlif terapiya metodlarını nəzərdən keçirir. Autizmli uşaqların intellektual bacarıqları geniş spektrdə dəyişdiyindən, onların inkişafını dəstəkləyən fərdi yanaşmalar tələb olunur. Məqalədə ABA (Tətbiqi Davranış Analizi), CBT (Koqnitiv-Davranışçı Terapiya), sensor terapiyalar, sosial bacarıq müdaxilələri, alternativ ünsiyyət metodları, virtual reallıq və süni intellekt əsaslı müdaxilələr, inklüziv təhsil və peşə yönümlü tədris modelləri ətraflı şəkildə izah olunur.
Hər bir terapiya metodu autizmli uşaqların öyrənmə və ünsiyyət bacarıqlarını inkişaf etdirməyə kömək edən elmi əsaslara malikdir. Xüsusilə erkən müdaxilənin əhəmiyyəti vurğulanır və fərdi yanaşmaların daha effektiv nəticələr verdiyi qeyd olunur. Gələcək tədqiqatların texnologiya əsaslı terapiyaların inkişaf etdirilməsinə və fərdi yanaşmaların gücləndirilməsinə yönəldilməsi tövsiyə edilir.
Açar sözlər: autizm spektr pozuntusu, intellektual inkişaf, ABA terapiyası, CBT terapiyası, sensor terapiya, sosial bacarıqlar, alternativ ünsiyyət, inklüziv təhsil, peşə təhsili, süni intellekt, virtual reallıq, uşaqlarda inkişaf, fərdi tədris, neyrobioloji tədqiqatlar, autizm terapiyası