DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/47/69-73
Murad Əliyev
İstanbul Universiteti
doktorant
https://orcid.org/0009-0004-6967-6858
aliyevmurad304@gmail.com
Çevik və atipik məşğulluq forması: hüquqi və iqtisadi təsirlər
Xülasə
Bu məqalədə qloballaşma və müasir əmək bazarı kontekstində çevik və atipik məşğulluq formalarının hüquqi və iqtisadi təsirləri araşdırılır. Müddətli əmək müqavilələri, autsorsinq, autstaffinq, qismən iş vaxtı və cəmləşdirilmiş iş vaxtının uçotu kimi formaların getdikcə daha geniş tətbiqi işəgötürənlərin əmək xərclərini azaltmaq və dəyişkən tələblərə uyğunlaşmaq səylərini əks etdirir. Belə çeviklik tez-tez innovativ iqtisadiyyatın qurulması üçün zəruri vasitə kimi təqdim olunsa da, bu yanaşma sosial təminat, iş yerinin qorunması və hüquqi tənzimləmə baxımından ciddi narahatlıqlar doğurur. Tədqiqatda tipik və atipik məşğulluq anlayışlarının qanunvericilikdə dəqiq şəkildə müəyyən edilməməsi vurğulanır və işçi qüvvəsinin icarəsi kimi təcrübələrin əmək hüquqlarının zəiflədilməsi riski yaratdığı qeyd olunur. Məqalədə çevikliyin əməliyyat səmərəliliyinə töhfə verdiyi qəbul edilsə də, diskriminasiyanın qarşısının alınması və bütün işçilər üçün hüquqi təminatların qorunması məqsədilə daha güclü hüquqi mexanizmlərin vacibliyi müdafiə olunur. Nəticə etibarilə, əmək bazarının uyğunlaşmasını təmin edən, eyni zamanda işçilərin əsas hüquqlarını qoruyan hüquqi islahatlara ehtiyac olduğu vurğulanır.
Açar sözlər: atipik məşğulluq, çevik əmək tənzimlənməsi, işçi qüvvəsinin icarəsi, autsorsinq, autstaffinq, əmək hüququ, əməkhaqqı optimallaşdırılması, əmək hüquqları, qismən iş vaxtı, müddətli müqavilələr