https://doi.org/10.36719/2706-6185/44/230-233
Aysu Rzayeva
Azərbaycan Universiteti
https://orcid.org/0009-0009-3594-2173
rzayevaaysu1309@gmail.com
"Dəli Kür"də ifadə edilən tamamlıqlar: ədəbiyyat və dilin qovşağı
Xülasə
Ədəbiyyat və dil, mədəniyyətin əsas sütunlarını təşkil edən iki güclü sahədir. İsmayıl Şıxlının "Dəli Kür" əsərində dilin zənginliyi və tamamlıqların incə şəkildə ifadəsi Azərbaycan ədəbiyyatının milli dəyərlərini üzə çıxarır. Əsərdə tamamlıqlar həm insan xarakterlərinin, həm də hadisələrin psixoloji dərinliyini açmaq üçün istifadə olunur. Bu tamamlıqlar hadisələrin inkişafını və qəhrəmanların daxili dünyasını əks etdirməklə, dilin ədəbi təhlildə necə ustalıqla istifadə edildiyini göstərir. Tamamlıqlar "Dəli Kür"də Azərbaycan ədəbiyyatının sosial və mənəvi məsələlərinə işıq salan vasitə kimi çıxış edir. Məsələn, Kür çayı obrazı həm coğrafi, həm də metaforik olaraq tamamlayıcı rol oynayır, xalqın həyat tərzini və axarını ifadə edir. İnsanların çayla qurduğu əlaqələr dialoq və təsvir vasitəsilə dərin məna qatlarını açır. Bu, dilin obraz yaratmadakı gücünü vurğulayır. Əsərdəki tamamlıqlar sadəcə dilin strukturu deyil, həm də milli-mənəvi dəyərlərin daşıyıcısıdır. İsmayıl Şıxlının dili xalqın düşüncə tərzini, emosiyalarını və gündəlik həyatını ustalıqla əks etdirir. Bu tamamlıqlar vasitəsilə "Dəli Kür", ədəbiyyat və dilin bir-birini necə tamamlaya biləcəyini, birlikdə xalqın mədəniyyətini daha geniş auditoriyaya çatdırma qabiliyyətinə malik olduğunu göstərir.
Açar sözlər: Dəli Kür, ədəbiyyat, dil qovşağı, mədəniyyət