DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/50/14-17
Mahir Qəribov
Bakı Dövlət Universiteti
tarix üzrə fəlsəfə doktoru
https://orcid.org/0009-0002-8183-5802
mahir_garibov@yahoo.com
Əhməd bəy Ağaoğlunun “Hikmət” qəzetindəki yazılarının
ideoloji istiqamətləri
Xülasə
Azərbaycan XX əsr ictimai-siyasi fikrinin görkəmli nümayəndələrindən olan Əhməd bəy Ağaoğlunun dünyagörüşü və ideya sisteminin formalaşmasında Avropada aldığı təhsil və həmin mühitin demokratik dəyərləri mühüm rol oynamışdır. Onun düşüncə tərzində millətçilik, türkçülük ideyası hər zaman ön planda olmuşdur. Fransada təhsilini başa vurduqdan sonra vətənə qayıdan Əhməd bəy türkçülük ideyasının tərəfdarlarından biri kimi tanınmaqla yanaşı, bu dövrdən etibarən milli mətbuatda millətçilik və ideologiya ilə bağlı məqalələr dərc etməyə başlamışdır. O, Azərbaycanın “Kaspi”, “Həyat”, “İrşad”, “Tərəqqi” və sonradan Türkiyədə “Şurayı-Ümmət” və “Hikmət” qəzetlərində türkçülük ideologiyasının tarixi kökləri və inkişaf yolunu göstərmişdir. Milli və mənəvi dəyərlərə, eləcə də tarixi köklərə sədaqət onun düşüncə tərzində mühüm yer tutan amillərdən olmuşdur. Azərbaycan ideologiyasının ilkin mərhələsini təşkil edən türkçülük ideyası müstəqil dövlətimizin, Azərbaycan Respublikasının formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Bu baxımdan, böyük ideoloq və vətənpərvər Əhməd bəy Ağaoğlunun fəaliyyəti yüksək dəyərləndirilməlidir.
Açar sözlər: Əhməd bəy Ağaoğlunun milli-ideoloji baxışları, mətbuat tarixi, “Hikmət” qəzeti, “Həyat” qəzeti, “İrşad” qəzeti, demokratiya və milli düşüncə təbliğatçıları