DOI: http://www.doi.org/10.36719/2707-1146/18/5-9

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti

Biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti

Biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent əvəzi

abbasov2020@mail.ru

abbasovat77@gmail.com

Kiçik Qafqazın şimalında yayılmış Yemişan cinsinə aid 2 növü (beşyuvalı yemişan - Crataegus pentagyna Waldst. et Kit., qafqaz yemişanı - С. caucasica С.Koch.) bioekoloji və fitokimyəvi cəhətdən kompleks şəkildə tədqiq edilmişdir. Yemişan növlərinin yarpaqları, çiçəkləri və meyvələri bioloji fəal maddələr və onların kompo­nentləri, mineral maddələr ilə zəngindir. Yemişan meyvələrinin zülal tərkibi əvəzolunan (alanin, serin, prolin və s.) və əvəzolunmayan (arginin, trlonin, triptofan, leysin və s.) aminturşularla zəngindir. Respublikamıza gətirilmiş cins heyvanların yeminə yem əlavəsi kimi yemişan meyvələri istifadə edildikdə ət və süd məhsuldarlığının artması, qanın və südün kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinin artması qeydə alınmışdır. Aminturşuların nəticələri AAA-analizatorunun, həmçinin PAAG köməyi ilə müəyyən edilmişdir. Zülal fraksiyalarının tərkibinin öyrənilməsi göstərdi ki, yemişan meyvələrinin yem əlavəsi kimi istifadəsi təmizcins və hibrid heyvanların ətin və südün bioloji dəyərliliyinin zənginləşdirilməsində mühüm rol oynayır.

Two species of hawthorn (Crataegus pentagyna Waldst. Et Kit., Hawthorn - S. caucasica - S. Koch.) Distributed in the north of the Lesser Caucasus have been studied in a complex bioecological and phytochemical way. The leaves, flowers and fruits of hawthorn species are rich in biologically active substances and their components, minerals. The protein content of hawthorn fruit is rich in essential amino acids (alanine, serine, proline, etc.) and essential (arginine, trlonin, tryptophan, leucine, etc.). An increase in meat and milk productivity, an increase in the quantity and quality of blood and milk were recorded when hawthorn was used as a feed additive to the feed of breeding animals imported to our country. The results of amino acids were determined using the AAA-analyzer, as well as PAAG. The study of the composition of protein fractions showed that the use of hawthorn fruit as a feed additive plays an important role in enriching the biological value of meat and milk of purebred and hybrid animals.