DOI: https://www.doi.org/10.36719/2663-4619/78/196-202

Azerbaijan State Economic Univserity (UNEC)

master

The COVID-19 outbreak (previously 2019-nCoV) was caused by the SARS-CoV-2 virus. This outbreak was triggered in December 2019 in Wuhan city in Hubei province of China. COVID19 continues to spread across the world. Initially, the epicenter of the outbreak was China with reported cases either in China or being travelers from China. At the time of writing this paper, at least four further epicenters have been identified: Iran, Italy, Japan and South Korea. Even though the cases reported from China are expected to have peaked and are now falling (WHO 2020), cases reported from countries previously thought to be resilient to the outbreak, due to stronger medical standards and practices, have recently increased. While some countries have been able to effectively treat reported cases, it is uncertain where and when new cases will emerge. Amidst the significant public health risk COVID-19 poses to the world, the World Health Organization (WHO) has declared a public health emergency of international concern to coordinate international responses to the disease. It is, however, currently debated whether COVID-19 could potentially escalate to a global pandemic. In a strongly connected and integrated world, the impacts of the disease beyond mortality (those who die) and morbidity (those who are incapacitated or caring for the incapacitated and unable to work for a period) have become apparent since the outbreak. Amidst the slowing down of the Chinese economy with interruptions to production, the functioning of global supply chains has been disrupted. 

COVID-19 epidemiyasına (əvvəllər 2019-nCoV) SARS-CoV-2 virusu səbəb olub. Bu epidemiya 2019-cu ilin dekabrında Çinin Hubei əyalətinin Uhan şəhərində baş verib. COVID19 bütün dünyaya yayılmaqda davam edir. Başlanğıcda, epidemiyanın episentri ya Çində, ya da Çindən gələn səyahətçilərin olduğu bildirilən Çin idi. Bu sənədi yazarkən ən azı daha dörd zəlzələnin mərkəzi müəyyən edilib: İran, İtaliya, Yaponiya və Cənubi Koreya. Çindən bildirilən halların pik həddə çatacağı və indi azalacağı gözlənilsə də (ÜST 2020), daha güclü tibbi standartlar və təcrübələr səbəbindən əvvəllər epidemiyaya davamlı olduğu düşünülən ölkələrdən bildirilən hallar son vaxtlar artmışdır. Bəzi ölkələr bildirilmiş halları effektiv şəkildə müalicə edə bilsələr də, yeni halların harada və nə vaxt ortaya çıxacağı qeyri-müəyyəndir. COVID-19-un dünya üçün yaratdığı əhəmiyyətli ictimai sağlamlıq riski fonunda, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) xəstəliyə beynəlxalq reaksiyaları əlaqələndirmək üçün beynəlxalq narahatlıq doğuran ictimai səhiyyə fövqəladə vəziyyəti elan etdi. Bununla belə, hazırda COVID-19-un potensial olaraq qlobal pandemiyaya çevrilə biləcəyi müzakirə olunur. Güclü əlaqəli və inteqrasiya olunmuş bir dünyada, xəstəliyin ölümdən (ölənlər) və xəstələnmədən (əmək qabiliyyəti olmayan və ya əlillərə qulluq edən və bir müddət işləyə bilməyənlər) təsirləri baş verəndən bəri aydın oldu. Çin iqtisadiyyatının istehsalda fasilələrlə yavaşlaması fonunda qlobal təchizat zəncirlərinin fəaliyyəti pozulub.