DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/53/125-129
Aynur Əsgərzadə
Azərbaycan Dillər Universiteti
https://orcid.org/0009-0009-7677-6466
aasgarzade@beu.edu.az
İngilis dilinin öyrənilməsində aktiv iştirakın
transformativ rolu
Xülasə
Dil dərslərində uzun illərdir ki, bilik ötürmək üçün mühazirələr və əzbərləmə kimi ənənəvi tədris üsullarından istifadə olunur. Lakin saysız-hesabsız saatlar ərzində söz siyahılarını əzbərləmələrinə baxmayaraq, bir çox dil öyrənənlər real həyatda səmərəli ünsiyyət qurmaqda çətinlik çəkirlər. Məsələn, Martyn (2007) qeyd edir ki, passiv öyrənmə yanaşmaları çox vaxt praktik bacarıqlara çevrilmir və bu da tələbələrin real ünsiyyət vəziyyətlərində çətinlik çəkməsinə səbəb olur. Bunun əksinə olaraq, aktiv öyrənmə metodları öyrənənin diqqətini cəlb etməyə, qarşılıqlı əlaqəyə və dili mənalı kontekstlərdə tətbiq etməyə yönəlir. Ənənəvi üsullarda nəzəri biliklər ön planda tutulduğu halda, aktiv öyrənmə sinfi dinamik bir mühitə çevirir və tələbələri prosesdə fəal iştirak etməyə təşviq edir. Bonwell və Eison (1991)-ın fikrincə, bu yanaşma öyrənmə prosesini həm daha maraqlı, həm də daha yadda qalan edir. Müəllim-mərkəzli tədrisdən tələbə-mərkəzli fəaliyyətə keçid aktiv öyrənmənin dəyişdirici gücünü önə çıxarır. Fəal iştirakın təmin olunduğu dərs mühiti dil öyrənməsinin əsas tərkib hissəsidir — bu, ünsiyyət bacarıqlarını inkişaf etdirir, motivasiyanı artırır və dilin kontekstdə daha dərindən mənimsənilməsinə şərait yaradır. Freed (2010)-un vurğuladığı kimi, rol oyunu və sinifdaxili cavab sistemləri kimi interaktiv üsullar əməkdaşlıq və tənqidi düşüncə mühitini formalaşdırır və bununla da dilin real istifadəsinə yol açır. Mənim fikrimcə, ənənəvi tədris üsulları çox vaxt yetərli olmur, çünki onlar tələbələri dilin real həyatda istifadəsi ilə əlaqələndirmir. Aktiv öyrənmə isə bu boşluğu aradan qaldıraraq praktikaya, yaradıcılığa və əməkdaşlığa əsaslanır və nəticədə dil tədrisinə çevik və yenilikçi bir yanaşma gətirir.
Açar sözlər: tənqidi düşüncə, yüksək dil bacarıqları, metodlar, aktiv öyrənmə, oyunlar, beynəlxalq, gücləndirmək, həvəs yaratmaq, koqnitiv, emosional