DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/46/243-246
Əfsanə Bəşirzadə
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
magistrant
https://orcid.org/0009-0003-6240-8538
efsanebesirzade8@gmail.com
Maarifləndirmə dövrünün ingilis ədəbiyyatında təzahürü
Xülasə
Maarifçilik dövrü (həmçinin Ağıl və Maarifçilik dövrü) 17-ci əsrin sonundan 19-cu əsrin əvvəllərinə qədər Avropada baş verən intellektual və fəlsəfi hərəkat idi. Rasionalizm və empirizm vasitəsilə əldə edilən biliyə dəyər verən Maarifçilik, təbii qanun, azadlıq və tərəqqi, dözümlülük və qardaşlıq, konstitusiya hökuməti, kilsə ilə dövlətin formal şəkildə ayrılması kimi bir sıra sosial ideyalar və siyasi ideallarla maraqlanırdı. Maarifçilikdən əvvəl Yohannes Kepler, Qalileo Qaliley, Frensis Bekon, Pierre Qassendi, Kristian Huygens və İsaak Nyutonun əsərləri, həmçinin Dekartın, Con Spinozanın, Lobnizin rasionalist fəlsəfəsini əhatə edən Elmi İnqilabdan əvvəl gəldi və üst-üstə düşdü. Maarifçiliyin başlanğıc dövrünün tarixini 1637-ci ildə Rene Dekartın Metod haqqında Diskurs nəşri ilə əlaqələndirmək olar. Digərləri Elmi İnqilabın kulminasiya nöqtəsi və Maarifçiliyin başlanğıcı kimi İsaak Nyutonun Principia Mathematica (1687) əsərinin nəşrini qeyd edirlər.
Açar sözlər: siyasi, azadlıq, ideya, nəşr, dini, artım