Məntiq və onun tətbiq dairələri

Məntiq şagirdlərin bir şəxsiyyət kimi inkişafında daha vacib rol oynayır. İnformatikanın tədrisində əsas məsələ müasir informasiyalı cəmiyyətə uyğun, hərtərəfli inkişaf etmiş insanın formalaşdırılmasıdır. Şagirdlərin təfəkkürü və şəxsiyyətinin formalaşması məhz tədris prosesində baş verir. İnsanın fərdi yaradıcılığının inkişafı üçün əldə edilmiş konkret məntiqi biliklər çox mühümdür.

İnsanın təfəkkür fəaliyyəti analiz, sintez, müqayisə, konkretləşdirmə və ümumiləşdirmə, abstraktlaşdırma kimi təfəkkür əməliyyatları vasitəsilə reallaşdırılır.

Məlum faktdır ki, hər bir müəllim tədris etdiyi fənlə şagirdlərin məntiqi təfəkkürünü inkişaf etdirməyə çalışır. Lakin bu sahədə ardıcıl bir sistemin olmaması bəzən buna gətirib çıxarır ki, hətta yuxarı sinif şagirdlərində bəzi məntiqi əməliyyatlar (analiz, sintez, müqayisə, abstraktlaşdırma və s.) kifayət qədər inkişaf etməmiş qalır. Məntiqi təfəkkürün inkişafında riyaziyyatın rolu çox böyükdür. Riyaziyyatın belə bir müstəsna rolu onun öz quruluşundan irəli gəlir – belə ki, riyaziyyatda bütün praktik məsələlər ədədlər və həndəsi fiqurlar vasitəsilə abstraktlaşır. Təcrübə göstərir ki, şagirdlərin məntiqi təfəkkürünün inkişafı üçün ən səmərəli vasitə aşağı siniflərdə məntiq məsələlərinin həll edilməsidir. Bu məsələ ilə bağlı rus alimi B. Suxomlinski geniş tədqiqatlar aparmışdır. O, riyaziyyatın kiçik yaşlı məktəblilərə məhz abstrakt obyektlərlə öyrədilməsinə üstünlük vermişdir. O öz kitabında yazırdı ki, ətraf aləmin özündə yüzlərlə, minlərlə məsələ var. Bu məsələləri adi insanlar, xalq fikirləşib və bunlar xalq yaradıcılığında tapmaca, oyun şəklində qalıblar. Suxomlinski uşaqların düşüncə tərzini tədqiq edərək belə bir nəticəyə gəlmişdir ki, onların fikrini əvvəlcə hadisələrə, obyektlərə, faktlara ümumi nəzər salmağa, sonra isə onlar arasındakı əlaqələri dərk etməyə, onları müqayisə etməyə yönəltmək lazımdır. Uşaqlara abstrakt əşyalarla düşünməyi öyrətmək lazımdır.

Açar sözlər: məntiq, ibtidai təhsil, mücərrəd təfəkkür, şagird, informatika, məntiqi təfəkkür, abstrakt, məsələ, təxəyyül, qavrama, qayda

MƏQALƏNİ YÜKLƏ

Onlayn bax

Baxış: 145