https://doi.org/10.36719/2789-6919/42/17-21
Nuralı Çələbiyev
ADPU-nun Şəki filialı
pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru
https://orcid.org/0000-0002-0684-8876
n_chelebiyev@mail.ru
Öyrənməyə qabillik təlim prosesində idrak fəallığı və mənimsəmənin psixoloji şərti kimi
Xülasə
Müasir dövrdə təlim problemi, təhsilalanların mənimsəmə səviyyəsinin yüksəldilməsi təhsilin aktual problemlərindən biri kimi geniş müzakirə mövzusudur. Bu mənada təhsil, onun vacib komponentlərindən biri olan təlim və onun keyfiyyətini yüksəltmək yalnız nəzəri deyil, həm də tətbiqi problem kimi diqqəti cəlb edir. Təlim pedaqoqun uşaqlarla müxtəlif səviyyəli məlumatların mənimsənilməsinə, əqli güc və bacarıqların formalaşdırılmasına, idrak fəaliyyətinə qarşı müsbət münasibətin yaradılmasına yönələn qarşılıqlı təsir prosesidir.
Təqdim olunan bu məqalədə təlim prosesində öyrənmə və tədrisin, motivləşmənin bilik, bacarıq və vərdişlərin mənimsənilməsində rolu, bu prosesdə xüsusi əhəmiyyət kəsb edən öyrənməyə qabillik probleminin psixoloji mahiyyəti araşdırılır, onun təlimdə idrak fəallığı və mənimsəmənin vacib psixoloji şərti olmasından bəhs olunur.
Beləliklə, belə nəticəyə gəlmək olar ki, idrak fəallığı bioloji (irsiyyət, psixi proseslərin üstün xüsusiyyətləri) və sosial (ətraf aləmin dərk edilmə şəraiti, qazanılmış bilik və bacarıqlar, maraqlar, şəxsiyyətin sosiallaşma şəraiti və s.) təbiətə malik mürəkkəb psixoloji fenomendir. Əqli inkişafı və idrak fəallığını yalnız inkişafetdirici xarakter daşıyan sistemli və məqsədyönlü təlim təmin edə bilər.
Açar sözlər: öyrənmə, tədris, mənimsəmə, idrak fəallığı, öyrənmə motivasiyası