DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/120/110-113
Vüqar Qaraqurbanlı
Meyvəçilik və Çayçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutu
doktorant
https://orcid.org/0009-0005-1935-8170
vqarqar@gmail.com
Quraq dağlıq ekosistemlərdə yabanı badam növlərinin ekoloji və
aqronomik tətbiqləri
Xülasə
Bu tədqiqat Cənubi-Qərbi və Mərkəzi Asiyanın quraq və dağlıq bölgələrinə məxsus yabanı badam növlərinin (Prunus spp.) ekoloji və aqronomik əhəmiyyətini araşdırır. Sahə tədqiqatları və laboratoriya analizləri əsasında üç əsas nəticə əldə edilmişdir: (1) P. scoparia və P. turcomanica növlərində quraqlığa davamlı kök mikrobiomu assosiasiyalarının mövcudluğu, (2) P. fenzliana növündə əhəmiyyətli dərəcədə soyuğa davamlılıq, və (3) P. spinosissima növünün allelopatik potensialı nəticəsində torpaq mikrobiotasının faydalı istiqamətdə formalaşması. Bu nəticələr yabanı badam növlərinin sərt iqlimli ərazilərdə davamlı calaqaltı materialı kimi istifadəyə yararlı olduğunu, eyni zamanda dayanıqlı kənd təsərrüfatı sistemlərinin qurulmasında, torpaqların bərpasında və biomüxtəlifliyin qorunmasında mühüm rol oynaya biləcəyini vurğulayır.
Açar sözlər: yabanı badam, quraqlığa davamlılıq, soyuğa uyğunlaşma, torpaq mikrobiomu, allelopatiya, ekoloji bərpa, calaqaltı davamlılığı