DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/123/111-117
Selcan Ələkbərli
Naxçıvan Dövlət Universiteti
https://orcid.org/0009-0002-9254-7056
seljanalakbarli@ndu.edu.az
Rəqəmsal qloballaşma dövründə dövlətin kommunikasiya
siyasəti və ictimai etimadın formalaşması: Azərbaycan və Özbəkistan təcrübəsi
Xülasə
Məqalədə rəqəmsal qloballaşma dövründə dövlətin kommunikasiya siyasətinin ictimai etimadın formalaşmasındakı rolu elmi əsaslarla və çoxşaxəli yanaşma çərçivəsində hərtərəfli şəkildə təhlil olunur. Qloballaşma şəraitində informasiya cəmiyyətinin inkişafı, rəqəmsal texnologiyaların dövlət idarəçiliyinə inteqrasiyası və sosial medianın ictimai rəyin formalaşmasında artan təsiri dövlət–cəmiyyət münasibətlərində tamamilə yeni bir mərhələ yaradıb. Bu prosesdə dövlətin kommunikasiya siyasəti sadəcə informasiya ötürmə vasitəsi kimi deyil, həm də ictimai etimadın möhkəmləndirilməsi, şəffaf idarəetmənin təmin olunması və vətəndaş iştirakçılığının artırılması üçün strateji alət kimi çıxış edir.
Araşdırmada Azərbaycan və Özbəkistan kimi postsovet məkanının iki aparıcı ölkəsinin təcrübəsi müqayisəli şəkildə öyrənilir. Hər iki ölkədə rəqəmsal hökumət modellərinin — “ASAN Xidmət”, “my.gov.az”, “Rəqəmsal Azərbaycan 2030” və Özbəkistanda “my.gov.uz”, “Rəqəmsal Özbəkistan 2030” strategiyalarının — tətbiqi ictimai etimadın güclənməsinə mühüm töhfə vermişdir. Bu təşəbbüslər sayəsində dövlət xidmətlərinin şəffaflığı artmış, korrupsiya riskləri azalmış və vətəndaşların dövlətə olan inamı yüksəlmişdir.
Məqalədə həmçinin göstərilir ki, dövlətin kommunikasiya siyasətinin uğurlu həyata keçirilməsi yalnız texnoloji yeniliklərlə deyil, həm də etik prinsiplərə əsaslanan informasiya idarəçiliyi ilə bağlıdır. Açıq məlumat siyasətinin tətbiqi, dövlət strukturlarının hesabatlılığının təmin edilməsi, ictimai rəyin nəzərə alınması və vətəndaşlarla iki istiqamətli ünsiyyətin qurulması dövlətin legitimliyinin möhkəmləndirilməsində əsas amillərdəndir.
Bundan əlavə, tədqiqatda rəqəmsal kommunikasiya mühitində yaranan yeni çağırışlar — o cümlədən dezinformasiya, kibertəhlükəsizlik problemləri və “etimad böhranı” fenomeni — elmi-nəzəri aspektdə təhlil edilir. Bu kontekstdə dövlətin kommunikasiya siyasətinin yalnız informasiya yayımı ilə məhdudlaşmaması, eyni zamanda etibarlı, təhlükəsiz və şəffaf informasiya ekosisteminin formalaşdırılmasına yönəlməsi vacib hesab olunur.
Nəticə etibarilə, məqalə göstərir ki, rəqəmsal qloballaşma dövründə dövlətin kommunikasiya siyasəti ictimai etimadın əsas dayaqlarından biri kimi çıxış edir. Azərbaycan və Özbəkistanın təcrübələri sübut edir ki, şəffaflıq, hesabatlılıq, açıq hökumət və rəqəmsal diplomatiya prinsiplərinə əsaslanan idarəetmə modeli yalnız dövlətin səmərəliliyini artırmır, həm də vətəndaşların dövlətə olan inamını uzunmüddətli perspektivdə möhkəmləndirir.
Açar sözlər: rəqəmsal qloballaşma, dövlət kommunikasiya siyasəti, ictimai etimad, rəqəmsal idarəetmə, şəffaflıq, hesabatlılıq, vətəndaş iştirakçılığı, Azərbaycan, Özbəkistan, e-hökumət, açıq məlumat siyasəti, rəqəmsal diplomatiya, informasiya təhlükəsizliyi