https://doi.org/10.36719/2706-6185/45/31-35
Xəyyam İsmayılzadə
Bakı Dövlət Universiteti
siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru
https://orcid.org/0009-0004-9550-2050
ekonika22@yahoo.com
Rəşad Səlimov
Bakı Dövlət Universiteti
magistrant
https://orcid.org/0009-0006-7685-0206
resad.selimov.2016@mail.ru
Sülh yaratma və sülhü qoruma proseslərində beynəlxalq təşkilatların rolu
Xülasə
Beynəlxalq təşkilatlar diplomatiya üçün platformalar təmin etməklə, dialoqu inkişaf etdirməklə və münaqişələrin qarşısını almaq və həll etmək üçün beynəlxalq səyləri əlaqələndirməklə sülhməramlı və sülhyaratma proseslərində həlledici rol oynayır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Afrika İttifaqı və Avropa İttifaqı kimi bu təşkilatlar sülh danışıqlarında vasitəçilik, sülhməramlı qüvvələrin yerləşdirilməsi və beynəlxalq hüquq normalarına riayət olunmasının təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Onlar atəşkəs rejiminə nəzarət etməyə, mülki əhalinin müdafiəsinə kömək edir və müharibə nəticəsində dağılmış cəmiyyətlərin bərpasına dəstək verirlər. Çoxtərəfli əməkdaşlıq vasitəsilə beynəlxalq təşkilatlar mürəkkəb problemlərin həlli üçün müxtəlif maraqlı tərəfləri bir araya gətirərək sülh səylərinin legitimliyini və effektivliyini artırır. Onların iştirakı çox vaxt uzunmüddətli sabitliyin qorunmasında və zorakılığın təkrarlanmasının qarşısının alınmasında vacibdir. Bununla belə, onların effektivliyinə siyasi dinamika, resursların məhdudluğu və münaqişə tərəflərinin əməkdaşlıq etmək istəyi təsir edə bilər. Ümumiyyətlə, beynəlxalq təşkilatlar qlobal sülhün və təhlükəsizliyin formalaşmasında həyati əhəmiyyət kəsb edir, baxmayaraq ki, onların uğuru çox vaxt beynəlxalq ictimaiyyətin kollektiv öhdəliyindən asılıdır.
Açar sözlər: beynəlxalq təşkilatlar, sülhməramlı əməliyyatlar, diplomatiya, münaqişələrin həlli, Afrika İttifaqı, Avropa İttifaqı, ATƏT, regional təşkilatlar, münaqişələr, əməkdaşlıq