DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/46/163-166
Nurlan Eyvazov
Azərbaycan Dövlət Texniki Universiteti
Magistrant
https://orcid.org/0009-0002-2532-2789
nurlan.elvazov@gmail.com
Mikayıl Hüseynzadə
Azərbaycan Dövlət Texniki Universiteti
Magistrant
https://orcid.org/0009-0006-7637-3892
huzeynzade.mikail2807@gmail.com
Süni intellektlə idarə olunan suvarma sistemlərinin aqrotexniki effektivliyi
Xülasə
Kənd təsərrüfatında suvarma sistemlərinin səmərəli və qənaətli idarə olunması müasir dövrdə qlobal ərzaq təhlükəsizliyinin və dayanıqlı istehsalın əsas prioritetlərindən biri hesab olunur. Ənənəvi suvarma sistemləri, çox vaxt sabit qrafiklərə əsaslandığı üçün torpaq və bitki ehtiyaclarını real vaxtda nəzərə almır, bu isə su israfına və məhsuldarlığın azalmasına səbəb olur. Süni intellekt (Sİ) texnologiyalarının tətbiqi bu problemlərin aradan qaldırılmasında mühüm rol oynayır. Süni intellektlə idarə olunan suvarma sistemləri torpağın rütubət səviyyəsi, hava proqnozları, günəş şüalanması, bitkinin inkişaf mərhələsi və digər aqrotexniki göstəricilər əsasında real vaxt rejimində suvarma qərarlarını avtomatik şəkildə verir. Bu texnologiyalar maşın öyrənməsi və sensor şəbəkələri vasitəsilə məlumatları toplayır, analiz edir və optimal suvarma strategiyalarını tətbiq edir. Nəticədə, su sərfiyyatı 30–50%-dək azala, məhsuldarlıq isə 20–40% arta bilər. Bundan əlavə, bu sistemlər aqrotexniki tədbirlərin vaxtında və düzgün icrasını asanlaşdırır, torpağın şoranlaşmasının qarşısını alır və su resurslarının dayanıqlı istifadəsinə şərait yaradır.
Açar sözlər: aqrotexniki, sensor, suvarma, aqrar, rəqəmsal