https://doi.org/10.36719/2706-6185/45/142-146
Reyhanə Səfərova
Bakı, Azərbaycan
https://orcid.org/0009-0006-5168-5216
safarovareyhane@gmail.com
Yunan və Roma mədəniyyətlərinin Azərbaycanın qədim cəmiyyətinə
təsiri: mədəni və sosial perspektivlər
Xülasə
Qədim dövrlərdə Azərbaycanın müxtəlif bölgələrinə Yunan və Roma mədəniyyətləri əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Bu mədəniyyətlər, xüsusilə qədim Albaniya, Atropatena və digər ərazilərdə, şəhərsalma, incəsənət, təhsil və ticarət sahələrində mühüm yeniliklərə töhfə vermişdir. Yunan fəlsəfəsi dövrün sosial strukturunu yenidən formalaşdırmış, yeni düşüncə tərzlərinin və idarəetmə prinsiplərinin yaranmasına təkan vermişdir. Roma hüquq sisteminin isə, xüsusilə Azərbaycanın qədim dövlət strukturlarında qanunvericilik və inzibati təcrübələrin inkişafında əhəmiyyətli rolu olmuşdur. Bu antik mədəniyyətlərin, həmçinin Azərbaycanın qədim şəhərlərinin inkişafında və infrastrukturunun təkmilləşməsində də əhəmiyyətli payı olmuşdur. Yunan və Roma mədəniyyətlərinin təsiri, yalnız şəhər mədəniyyətində deyil, kənd təsərrüfatı, din və sənət sahələrində də əhəmiyyətli şəkildə özünü göstərmişdir. Yunan və Roma mədəniyyətlərinin bölgəyə gətirdiyi yeniliklər, yerli cəmiyyətlərdə sosial və mədəni təmayüllərin, müxtəlif etnik və mədəni qruplar arasında qarşılıqlı əlaqələrin inkişafını sürətləndirmişdir. Nəticə etibarilə, bu antik mədəniyyətlər, Azərbaycanın qədim cəmiyyətində sosial, mədəni, iqtisadi və intellektual inkişafın təməl daşlarını qoymuş, həmçinin Azərbaycanın gələcək mədəniyyətinin formalaşmasına əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmişdir.
Məqalədə Yunan və Roma mədəniyyətlərinin Azərbaycan cəmiyyətinə təsirinin müxtəlif yönləri araşdırılmış və bu təsirlər nəticəsində mədəni və sosial inkişafın necə formalaşdığı göstərilmişdir.
Açar sözlər: Yunan mədəniyyəti, Roma mədəniyyəti, Albaniya, Atropatena, Ellinizm, mədəni əlaqələr