https://doi.org/10.36719/2663-4619/105/37-42
İbadulla Ağayev
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb elmləri doktoru
amuepid@mail.ru
Flora Tağıyeva
Azərbaycan Tibb Universiteti
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
flora-tagiyeva@mail.ru
Pəri İsaqova
Azərbaycan Tibb Universiteti
isagovap@mail.ru
Əzimə Şıxəliyeva
Azərbaycan Tibb Universiteti
shikhaliyevaazima@gmail.com
Zəminə Hüseynova
Azərbaycan Tibb Universiteti
zaminah@mail.ru
Parazitologiya fənninin tədrisinə dair
Xülasə
Parazitar xəstəliklərin, hər şeydən əvvəl, malyariyanın və bağırsaq helmintozlarının sosial-iqtisadi əhəmiyyəti o qədər böyükdür ki, bu patologiya bir çox dünya ölkələrinin iqtisadi inkişafı üçün maneçilik yaradır. Qeyri-endemik ölkələrdə tropik parazitar xəstəliklərin gətirilmə halları insanların sağlamlığına ciddi zərər yetirir. Parazitar patologiyanın qlobal əhəmiyyətini nəzərə alaraq, əksər dünya ölkələri parazitar xəstəliklərlə mübarizə problemini qarşıya həll edilməli məqsəd kimi qoymuşlar. Parazitologiyanın öyrənmə obyekti olan protozoy xəstəliklər və helmintozlar infeksion patologiyanın mühüm hissəsini təşkil edir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünyada 4,5 milyarddan çox insan parazitar xəstəliklərdən əziyyət çəkir. Rusiyada hər il bir milyona yaxın parazitar xəstə qeydə alınır. Onların həqiqi sayı 20 milyon nəfəri ötür. ÜST göstərir ki, helmintlər tərəfindən törədilən xəstəliklər ən əhəmiyyətli yoluxucu və parazitar xəstəliklər arasında dünyada üçüncü, plazmodilər tərəfindən törədilən xəstəliklər ‒ dördüncü yeri tutur (müvafiq olaraq, 1,4 mlrd. və 600 mln. hadisə). Bütün bunlar tibb işçilərinin insanın parazitar xəstəliklərinin diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikasının müasir prinsipləri ilə tanış olmasını şərtləndirir və onun tədrisini zəruri edir. Hazırlanmış yeni tədris proqramı ali tibb təhsili tələbələrinin tədrisi, həkimlərin diplomdansonrakı təhsili və müəllimlərin fəaliyyəti üçün tövsiyə olunur.
Açar sözlər: parazitar xəstəliklər, parazitizm, protozoy, helmintlər, profilaktika
Ibadulla Aghayev
Azerbaijan Medical University
Doctor of Medicine
amuepid@mail.ru
Flora Taghiyeva
Azerbaijan Medical University
Doctor of Philosophy in Medicine
flora-tagiyeva@mail.ru
Pari Isagova
Azerbaijan Medical University
isagovap@mail.ru
Azima Shikhaliyeva
Azerbaijan Medical University
shikhaliyevaazima@gmail.com
Zamina Huseynova
Azerbaijan Medical University
zaminah@mail.ru
On Teaching the Subject of Parasitology
Abstract
The socio-economic importance of parasitic diseases, above all malaria and intestinal helminthosis, is so great that this pathology creates an obstacle for the economic development of many countries of the world. Cases of introduction of tropical parasitic diseases in non-endemic countries seriously harm people's health. Considering the global importance of parasitic pathology, most countries of the world have set the problem of fighting parasitic diseases as a goal to be solved. Protozoan diseases and helminthoses, which are the subject of parasitology, are an important part of infectious pathology. According to the WHO, more than 4.5 billion people worldwide suffer from parasitic diseases. About one million parasitic patients are registered in Russia every year. Their actual number exceeds 20 million people. WHO shows that diseases caused by helminths are the third most important infectious and parasitic diseases in the world, and diseases caused by plasmodials take the fourth place (1.4 billion and 600 million cases, respectively). All this requires medical workers to be familiar with the modern principles of diagnosis, treatment and prevention of human parasitic diseases and makes it necessary to teach them. The developed new curriculum is recommended for the teaching of medical students, post-graduate training of doctors and teachers.
Keywords: parasitic diseases, parasitism, protozoa, helminths, prevention