DOI: https://doi.org/10.36719/2707-1146/38/45-51
Samirə Bağırova
Dendrologiya Bağı Publik Hüquqi Şəxs
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru
samira.baqirova.2013@mail.ru
Səxavət Rüstəmov
Azərbaycan Respublikası Elm Təhsil Nazirliyi
Təcrübə-Sənaye Zavodu
kimya üzrə fəlsəfə doktoru
sakhavat.rustamov@gmail.com
Leyla Atayeva
Dendrologiya Bağı Publik Hüquqi Şəxs
magistrant
atayeva-2019@mail.ru
Şəbnəm Əşrəfova
Dendrologiya Bağı Publik Hüquqi Şəxs
magistrant
shabnam_ashrafova@mail.ru
PİNUS L. CİNSİNƏ AİD NÖVLƏRDƏ “BAĞ MƏLHƏMİ” PREPARATININ
İSTİFADƏ PERSPEKTİVLİYİ
Xülasə
Qlobal miqyasda artan antropogen təsirlər və kəskin iqlim dəyişikliklərinin intensivliyi təbii ekosistemlərin deqradasiyasına səbəb olmuşdur. Respublikamızda yaşıllaşdırmada yeni növlərin tətbiqi, iqlim dəyişkənlikləri və ekoloji tarazlığın pozulması ilə əlaqədar olaraq yeni innovaziv bitki xəstəliklərinin yayılması sürətlənmişdir. Patogenlərə qarşı ilkin profilaktik tədbir olaraq budama işinin düzgün aparılması vacib şərtlərdəndir. Yalnış aparılan budama prosesi yara yerlərində çürüməyə, xəstəlik və çatların əmələ gəlməsinə səbəb olur ki, bu da mikroorqanizm və göbələklərin daxil olmasına şərait yaradır. Bu səbəbdən budama yerlərinə xüsusi məlhəmlərin tətbiq edilməsi mütləqdir. Təcrübə-Sənaye Zavodu MMC tərəfindən istehsal olunmuş “Bağ Məlhəmi” preparatının “Dendrologiya Bağı” publik hüquqi şəxsin ərazisində tətbiqi prespektivliyinin laborator və stasionar şəkildə araşdırılması məqalənin əsas məqsədi olmuşdur. Laborator şəraitdə sınaqdan keçirilmiş “Bağ məlhəmi” preparatı “Dendrologiya Bağı” ərazisində Pinus eldarica Medw. və Pinus hаlеpеnsis Mill. növlərinə budanmadan sonra tətbiq edilmiş və növlərin üzərində dendroxronoloji tədqiqatlar aparılmış, müsbət nəticələr əldə olunmuşdur.
Açar sözlər: bağ məlhəmi, Pinus L., Pinus eldarica Medw., Pinus hаlеpеnsis Mill., budama, dendroklimotologiya, dendroxronologiya
Samira Baghirova
Dendrology Garden Public Legal Entity
PhD in biology
samira.baqirova.2013@mail.ru
Sakhavat Rustamov
Ministry of Science and Education of the Republic of Azerbaijan
Experience-Industrial Plant
PhD in chemistry
sakhavat.rustamov@gmail.com
Leyla Atayeva
Dendrology Garden Public Legal Entity
master student
atayeva-2019@mail.ru
Shabnam Ashrafova
Dendrology Garden Public Legal Entity
master student
shabnam_ashrafova@mail.ru
Perspectives of the use of "garden ointment" for species belonging to genus of Pinus L.
Abstract
Increasing anthropogenic impacts and the intensity of drastic climate changes on a global scale have led to the degradation of natural ecosystems. The spread of new innovative plant diseases has accelerated due to the introduction of new species in greening in our republic, climate changes and disruption of the ecological balance. As a primary preventive measure against pathogens, proper pruning is one of the important conditions. Improper pruning causes rotting, disease, and cracks in wound areas, which allow microorganisms and fungi to enter. For this reason, it is necessary to apply special ointments to the pruning sites. The main goal of the article was to investigate the feasibility of using the "Garden Ointment" preparation produced by the Experimental-Industrial Plant LLC in the territory of the public legal entity "Dendrology Garden" in a laboratory and stationary manner. The "Garden Ointment" project won the "Main Grant Competition - 2022" grant of the "Science Development Fund". "Garden Ointment" preparation tested in laboratory conditions in "Garden of Dendrology" Pinus eldarica Medw. and Pinus halepensis Mill. were applied to the species after pruning and dendrochronological studies were conducted on the species, positive results were obtained.
Keywords: garden salve, Pinus L., Pinus eldarica Medw., Pinus halepensis Mill., pruning, dendroclimatology, dendrochronology