DOI: 10.36719/AEM/2020/02/36-41
M.S.Mehdiyev
[email protected]
A.D.Aslanov
V.İ.Sarıyev
[email protected]
Q.B.Abdullayev
Mingəçevir Dövlət Universiteti
ÇİRKLƏNMİŞ ÇAY SULARININ ÖZÜNÜTƏMİZLƏMƏ PROSESİNƏ ÖLÇÜLƏR
ANALİZİNİN TƏTBİQİ
Xülasə
Çirklənmiş çay suyunun özünütəmizlənməsinə təsir edən parametrlər arasında funksional əlaqənin müəyyən edilməsi üçün ölçülü analiz metodunun tətbiqi.
Su canlı kainatın varlığını təmin edən yeganə kimyəvi birləşmədir. Çayların, göllərin və digər su mənbələrinin çirklənməsi insan sağlamlığı ilə bilavasitə bağlı olduğundan kimyaçıların, fiziklərin, bioloqların, həkimlərin, coğrafiyaçıların diqqətini cəlb edən təbii özünütəmizləmə prosesidir. Məqalədə ölçmə təhlili metodundan istifadə etməklə çaylarda təbii özünütəmizləmə prosesinə təsir edən əsas parametrlər arasında funksional əlaqələrin strukturu haqqında məlumat verilir. Təcrübələri düzgün planlaşdırmaq və nəticələrin işlənməsinə sərf olunan vaxtı azaltmaq üçün ölçmə üsulundan istifadə edilmişdir. İlk 11 dəyişənin məntiqi paylanması nəticəsində təcrübələrin sayını azaltan yeddi ölçmə alındı.
Açar sözlər: çirklənmiş çaylar, özünütəmizləmə, ölçülər, analiz, canlı aləm
M.S. Mehdiyev
[email protected]
A.D. Aslanov
V.I. Sariyev
[email protected]
G.B. Abdullayev
Mingachevir State University
Application of the analysis method for self-purification of polluted river water
Abstract
Application of the dimensional analysis method to determine the functional relationship between parameters that affect the self-purification of polluted river water.
Water is the only chemical compound that ensures the existence of a living universe. Since pollution of rivers, lakes and other water sources is directly related to human health, it is a natural self-cleaning process that attracts the attention of chemists, physicists, biologists, doctors and geographers. The article provides information on the structure of functional relationships between the main parameters that affect the natural process of self-cleaning in rivers using the method of measurement analysis. The measurement method was used to correctly plan the experiments and reduce the time spent processing the results. As a result of the logical distribution of the first 11 variables, seven measurements were obtained, which reduced the number of experiments.
Keywords: polluted rivers, self-purification, measurements, analysis, living world