DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/96/139-143
Fatma Hüseynova
V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
tibb üzrə fəlsəfə doktoru
Şəhla Əliyeva
V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Zivər Abseynova
V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
Sevinc Eyvazlı
V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
İlhamə Məsimova
V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutu
AZƏRBAYCANDA DƏRİ LEYŞMANİOZUNUN HAZIRKİ VƏZİYYƏTİ VƏ
ONUNLA MÜBARİZƏDƏ QARŞIDA DURAN VƏZİFƏLƏR
Xülasə
Aparılan kompleks tədbirlər sayəsində keçən əsrin 60-cı illərində Azərbaycanda dəri leyşmaniozu praktik ləğv edilmiş, visseral leyşmanioz xeyli azaldılmışdır və onun qalıq ocaqları yalnız bir neçə rayonda müşahidə edilirdi. Lakin 1987-ci ildən başlayaraq dəri leyşmaniozu əvvəllər rast gəlməyən bir sıra rayonlarda epidemik alovlanma şəklində baş qaldırmış, visseral leyşmanioz isə sürətlə yayılaraq ölkəmizin bir çox zonalarını əhatə etmişdir. Bu hal səhiyyə orqanlarında narahatçılıq doğurmuş və problemə daha ciddi yanaşmaq zəruriyyəti yaranmışdır.
Hal-hazırda ölkəmizin Göyçay, Ağdaş, Ucar, İsmayıllı və digər rayonlarında dəri leyşmaniozunun endemik ocaqları mövcuddur. Ümumiyyətlə, son illərdə Azərbaycanın bir çox regionlarında dəri leyşmaniozu sporadik şəkildə qeydə alınır. Dəri leyşmaniozu bütün yaş qruplarından olan əhali arasında müşahidə olunur.
Dəri leyşmaniozunun yayılmasının səbəbini aşkar etmək, onunla effektiv mübarizə və profilaktika tədbirləri həyata keçirmək üçün müxtəlif istiqamətlərdə dərin tədqiqatlar aparmaq lazımdır. Həmçinin bu məqsədlə xəstələrin erkən aşkarlanması və müalicəyə cəlb edilməsi çox vacibdir.
Açar sözlər: dəri leyşmaniozu, L.tropica major, L.tropica minor, epidemioloji durum, mübarizə tədbirləri
Fatma Huseynova
Scientific Research Institute of Medical Prophylaxis named after V.Akhundov
PhD in medical sciences
Shahla Aliyeva
Scientific Research Institute of Medical Prophylaxis named after V.Akhundov
PhD in biological sciences
Zivar Abseynova
Scientific Research Institute of Medical Prophylaxis named after V.Akhundov
Sevinj Eyvazli
Scientific Research Institute of Medical Prophylaxis named after V.Akhundov sevincesgerova122@gmail.com
Ilhama Masimova
Scientific Research Institute of Medical Prophylaxis named after V.Akhundov ilhamemasimova73@gmail.com
Current situation of cutaneous leischmaniasis in Azerbaijan and tasks in struggling with it
Abstract
Thanks to the comprehensive measures taken in the 60s of the last century, cutaneous leishmaniasis was practically eliminated in Azerbaijan, visceral leishmaniasis decreased significantly, and its residual foci were observed only in some regions. However, since 1987, cutaneous leishmaniasis arose in the form of an epidemic outbreak in a number of regions where it had not previously been found, and then visceral leishmaniasis also quickly spread, covering many zones of our country. This situation has raised concerns among health authorities and highlighted the need for a more serious approach to the problem.
Currently, in Goychay, Agdash, Ujar, Ismayilli and other regions of our country there are endemic foci of cutaneous leishmaniasis. In general, in many regions of Azerbaijan in recent years, cutaneous leishmaniasis has been recorded sporadically. Cutaneous leishmaniasis is observed in the population of all age groups.
To find out the cause of the spread of cutaneous leishmaniasis and implement effective control and prevention measures, it is necessary to conduct in-depth research in various directions. Also for this purpose, early identification of patients and involvement in treatment is very important.
Keywords: cutaneous leishmaniasis, L.tropica major, L.tropica minor, epidemiological situation, control measures