QƏRAR VERMƏDƏ RİYAZİ MODELLƏŞDİRMƏ

Qərar qəbulu təşkilatın idarə olunması prosesinin ən vacib komponentidir. Menecer təkcə öz həyat təcrübəsindən bəhrələnməməli, həm də qərar qəbul etmə və insanlarla işləmək üsullarını mənimsəməlidir.

Riyazi modellərin köməyi ilə simvolik modellərdə real sistemi əks etdirmək mümkündür. Riyazi modelləşdirmə elmi tədqiqatlarda ən mühüm vasitələrdən biridir. Riyazi modelləşdirmə tez-tez davam edən prosesləri vizual şəkildə təmsil etməyə, hadisələrin inkişafını kəşf etməyə və proqnozlaşdırmağa imkan verir və zəruri hallarda böhran vəziyyətlərinin qarşısını almaq üçün nəzarət parametrlərinin dəyərlərinə düzəlişlər edir.

Riyazi modelləşdirmə bənzətmə prinsipinə, yəni real obyekti bilavasitə deyil, oxşar və daha əlçatan obyekti (modeli) nəzərdən keçirməklə öyrənmək imkanı verir. Bu cür simvolik müddəalara əsaslanaraq, müxtəlif həllər ilə bağlı müxtəlif hesablamalar aparmaq olar, ümumi mənzərəni başa düşmək isə universal riyazi modelin tətbiqi ilə əldə edilir.

Açar sözlər: idarəetmə, riyazi modelləşdirmə, qərarlar ağacı, ehtimal nəzəriyyəsi, statistik göstəricilər, riyazi iqtisadiyyat

Ziya Aliyev

Baku State University

master student

[email protected]

Mathematical modeling in decision making

Abstract

Decision-making is the most important component of the organization's management process. A manager should not only benefit from his own life experience, but also master the methods of decision-making and working with people.

With the help of mathematical models, it is possible to reflect the real system in symbolic models. Mathematical modeling is one of the most important tools in scientific research. Mathematical modeling often allows you to visually represent ongoing processes, discover and predict the development of events and, if necessary, adjust the values of control parameters to avoid crisis situations.

Mathematical modeling allows for the principle of analogy, that is, to learn not directly about the real object, but by considering a similar and more accessible object (model). Based on such symbolic propositions, different calculations can be performed on different solutions, and understanding of the overall picture is achieved by applying a universal mathematical model.

Keywords: management, mathematical modeling, decision tree, probability theory, statistical indicators, mathematical economics

MƏQALƏNİ YÜKLƏ [722,41 Kb] (yüklənib: 31)

Onlayn bax

Baxış: 70