DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/44/214-217
Əsimə İbrahimova
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti
magistrant
https://orcid.org/0009-0009-1580-8751
esimeibrahimova@gmail.com
Müasir nanotexnologiyaların kənd təsərrüfatında tətbiqi perspektivləri
Xülasə
Son illərdə nanotexnologiyalar kənd təsərrüfatında böyük potensiala sahib bir sahə olaraq diqqət mərkəzinə düşüb. Bu texnologiyalar yalnız məhsuldarlığı artırmaqla kifayətlənmir, həm də ətraf mühitin qorunmasına və resurslardan daha səmərəli istifadə edilməsinə kömək edir. Nanogübrələr və nanopestisidlər, torpağın sağlamlığını qoruyarkən, ətraf mühitə təsiri minimuma endirir və məhsuldarlığı artırır. Nano - sensorlar vasitəsilə torpağın su, temperatur və qida maddələrinin səviyyəsi real vaxtda izlənir, bu da su və gübrə israfını azaldır. Eyni zamanda, erkən mərhələdə xəstəlik və zərərvericilər aşkarlanaraq, fermerlərə xərcləri azaltmaq və daha yüksək gəlir əldə etmək imkanı yaradır. Bununla yanaşı, nanotexnologiyaların kənd təsərrüfatında tətbiqinə dair bəzi elmi və etik suallar hələ də cavablanmayıb. Nanopartiküllərin canlı orqanizmlərə və ekosistemdəki uzunmüddətli təsirləri haqqında daha çox araşdırma aparılmalıdır. Azərbaycan da bu texnologiyanın kənd təsərrüfatına tətbiqinə dair ilkin tədqiqatlar aparır və bu sahədə yeni layihələr inkişaf etdirir. Gələcəkdə nanotexnologiyalar kənd təsərrüfatının dayanıqlı inkişafını təmin etmək və qida təhlükəsizliyini artırmaq üçün böyük potensiala malikdir. Lakin, bu texnologiyaların tam gücü ilə istifadəsi üçün həm texniki, həm də hüquqi çərçivələrin düzgün şəkildə qurulması vacibdir.
Açar sözlər: nanotexnologiyalar, kənd təsərrüfatı, məhsuldarlıq, nano-sensorlar, ekoloji davamlılıq