DOI: https://doi.org/10.36719/2663-4619/122/89-94
Dürnisə Ağayeva
Azərbaycan Dillər Universiteti
https://orcid.org/0009-0000-8589-1700
durniseagayeva84@gmail.com
Neologizmlərin dilin dinamik inkişafında rolu və sosiolinqvistik təhlili
Xülasə
Məqalədə neologizmlərin — dilin lüğət sisteminə son dövrlərdə daxil olmuş yeni leksik vahidlərin — dilin sosial mahiyyətinin və dinamik inkişafının göstəricisi kimi rolu araşdırılır. Tədqiqatın məqsədi neologizmlərin yaranma mexanizmlərini, funksional xüsusiyyətlərini və onların mediada, xüsusilə publisistik diskursda dilin yeniləşməsi prosesinə təsirini müəyyən etməkdən ibarətdir.
Elmi və texnoloji tərəqqinin, həmçinin qloballaşmanın təsiri nəticəsində müxtəlif dillərdə, o cümlədən Azərbaycan və ispan dillərində yeni anlayışların adlandırılmasına ehtiyac yaranır. Bu proses dilin lüğət tərkibinin genişlənməsinə, ünsiyyətin semantik imkanlarının artmasına və dil sisteminin çevikliyinin güclənməsinə gətirib çıxarır.
Məqalədə ispan dilində neologizmlərin təsnifatı, alınma və daxili yaranma yolları, həmçinin ingilis mənşəli leksik vahidlərin sosial funksiyaları elmi ədəbiyyat və nümunələr əsasında təhlil edilir. Xüsusilə, ingilis dilindən alınan terminlərin və ifadələrin mediada və gündəlik ünsiyyətdə geniş yayılması nəticəsində ispan dilində diqlossiya elementlərinin formalaşdığı, yəni rəsmi və qeyri-rəsmi kodların leksik baxımdan fərqləndiyi müəyyən olunur.
Açar sözlər: neologizmlər, dilin inkişafı, media dili, sosiolinqvistika, leksik sistem, alınma sözlər, qloballaşma, diqlossiya, kommunikativ funksiyalar, semantik dəyişiklik