DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/45/127-131
Günay Hadiyeva
Bakı Slavyan Universiteti
magistrant
https://orcid.org/0009-0000-2436-7286
gunaygadieva45@gmail.com
Təhsil və elm sahəsində nitq mədəniyyətinin formalaşmasının sosiolinqvistik aspektləri
Xülasə
Məqalədə cəmiyyətdə ana dilinin, nitqinin, mədəniyyətinin formalaşmasında sosial amillərin əhəmiyyəti araşdırılır. Əsas diqqət təhsil və elm sahəsində nitq mədəniyyətinin aşağı olmasının səbəblərinin təhlilinə verilir. Müasir dilçilər pedaqoji ictimaiyyət və dövlət tərəfindən qorunmasının zəruriliyini əsaslandırırlar. Dil insanlar arasında əsas ünsiyyət vasitəsi, insan fəaliyyətinin bütün sahələrində dünyanı dərk etmək vasitəsi kimi cəmiyyətin mənəvi, intellektual, maddi və digər tələblərinə daim həssaslıqla yanaşır. Cəmiyyətin həyatında baş verən hər şey istər-istəməz dildə, o cümlədən dövrün elmi dünyagörüşündə öz əksini tapır. İstənilən etnik dil başqa dillərlə qarşılıqlı əlaqədə olmadan ayrı-ayrılıqda mövcud ola bilməz. Dillərin qarşılıqlı əlaqəsi, müxtəlif tarixi dövrlərdə bir-birinə təsiri güclənə və ya zəifləyə, təmas formaları və təmasda olan dillərin tərkibi dəyişə bilər. Lakin bu proseslərin inkişaf istiqamətini müəyyən edən əsas amillər həmişə konkret dil birliyinin inkişafı üçün siyasi, sosial-iqtisadi, elmi-texniki, sosial-mədəni və digər şərtlər olaraq qalır.
Açar sözlər: nitq mədəniyyəti, dil, sosiolinqvistik amillər, elm və təhsil, dövlət